Λειτουργικά - συμπεριφορικά χαρακτηριστικά υγιούς ατόμου - Maslow
Τι σχέση όμως έχουν όλα αυτά με την ψυχική υγεία ;
Είναι κατανοητό ,ότι ψυχική υγεία διαταράσσεται κυρίως σε αυτούς που είναι μειοψηφία. Ο λόγος είναι ότι η πλειοψηφία δεν επιβάλλεται μόνο υλικά αλλά και πνευματικά . Η πλειοψηφία δημιουργεί τις δικές της συνήθειες , τα δικά της ήθη και έθιμα. Ο καπιταλισμός τον καταναλωτισμό . Ο καταναλωτισμός την μόδα. Η μόδα την πνευματική αφασία , τον σεξισμό , την ανάπτυξη των κατώτερων ενστίκτων . Ότι πουλάει , εν τέλει , είναι εντάξει. Δεν χαλάει κανένα. Όλοι κερδίζουν και όλοι είναι ικανοποιημένοι. Όποιος παρεμβαίνει στο σύστημα αυτό καθίσταται γραφικός και τελικά αποβάλλεται. Αποβάλλεται όμως με κόστος , την διαταραχή της ψυχικής υγείας αρχικά και υλικά σε δεύτερο στάδιο . Για να είμαστε δίκαιοι τα ίδια συμβαίνουν και σ΄ ένα κομμουνιστικό καθεστώς . Εκεί η μειοψηφία πηγαίνει κατ΄ ευθείαν σε κέντρα ψυχικής υγειηνής κατ΄εντολήν της άρχουσας τάξης .
Τι μας λέει τελικά ο Maslow ;
Ότι πραγματικά ψυχικά υγιής είναι αυτός που υποφέρει .
Αυτός που για λόγους ιδεολογικούς είναι μειοψηφία , είτε σε καπιταλιστικό είτε σε κομμουνιστικό καθεστώς . Αυτός που βλέπει τα πράγματα διαφορετικά είναι εκτός μόδας και συρμού αλλά και αυτός εν τέλει δεν είναι σίγουρος , αν έτσι έχουν τα πράγματα καλώς. Απλώς προβληματίζεται. Και από τον πολύ προβληματισμό του στο τέλος χάνει και την ψυχική του υγεία. Δηλαδή την ισορροπία του. Αν είναι κομμουνιστής ζώντας στον καπιταλισμό . Αν είναι καπιταλιστής ζώντας στον κομμουνισμό . Αν είναι Χριστιανός ζώντας σε κοινωνία Μουσουλμανική και το αντίθετο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει διέξοδο , όντας μειοψηφία.
Η αυτοπραγμάτωση είναι η βάση της ψυχικής υγείας , μόνο όταν τα εμπόδια είναι χαμηλά και εύκολα προσπελάσιμα. Διαφορετικά ο άνθρωπος που θέτει υψηλούς στόχους , δίνει μεν όραμα στην ύπαρξή του , υψηλά ιδανικά και ότι άλλο ωραίο υποκειμενικά θέλουμε ως ανάμνηση της Θείας Πρόνοιας που όπως είπαμε προϋπάρχει στο DNA μας , αλλά το κόστος είναι θανάσιμο. Γιατί η γνώση είναι όπως το Πύρ . Πολύ κοντά μας καίει , πολύ μακρυά μας παγώνει. Υπάρχει και μία απόσταση που είναι αποδεκτή , δεν μας ''στρεσάρει'' , δεν μας χαλά την ισορροπία μας , και εν τέλει επιβιώνουμε ικανοποιητικά.
- ανώτερη αντίληψη της πραγματικότητας
- αυξημένη αποδοχή του εαυτού,των άλλων και της φύσης
- αυξημένος αυθορμητισμός
- προβληματοκεντρισμός
- αυξημένη απελευθέρωση από την ομάδα και επιθυμία ιδιωτικής-ατομικής ζωής
- αυξημένη αυτονομία και αντίσταση στην επίδραση του πολιτισμού
- πλούτος συναισθηματικής αντίδρασης
- ψηλότερη συχνότητα εκστατικών εμπειριών
- αυξημένη ταύτιση με το ανθρώπινο γένος
- τροποποιημένες (κλινικές βελτιωμένες) διαπροσωπικές σχέσεις
- δημοκρατική δομή της προσωπικότητας
- πολύ αυξημένη δημιουργικότητα
- μερικές αλλαγές στο σύστημα αξιών
----------
Επειδή είναι δυνατόν να χαθούμε στην μετάφραση, από τα Αγγλικά του Maslow , θα προσπαθήσουμε να τα αναλύσουμε και να καταλάβουμε ,τι θέλει να πει ο ποιητής.
Για να φθάσουμε όμως στο σήμερα και στις αρχές που πρεσβεύει ο κύριος Maslow, πρέπει να πάμε στις απαρχές της ύπαρξης του ανθρώπου . Ο Ελληνισμός έλυσε τον γρίφο με τον Προμηθέα και το ακατέργαστο πυρ. Ο Χριστιανισμός με την πτώση του ανθρώπου από τον παράδεισο. Τότε που ο άνθρωπος ήταν σε πλήρη συνύπαρξη και αρμονία με την φύση ,πανίδα και χλωρίδα . Όπως και η υπόλοιπη φύση ο άνθρωπος δεν είχε να μεριμνήσει για τον βίο του . Για όλα υπήρχε μια Θεία Πρόνοια , προστάτιδα της ζωής και της ύπαρξης. Η προσπάθεια του ανθρώπου να ξεχωρίσει από την υπόλοιπη πανίδα , επέφερε και τα ψυχικά του δεινά . Μία κατάσταση που δεν συναντάται τουλάχιστον σε αυτήν την έκταση στην υπόλοιπη πανίδα και χλωρίδα. Πρέπει όμως να πούμε ότι η ψυχική διαταραχή συναντάται και στην υπόλοιπη πανίδα και χλωρίδα , σε μικρότερη όμως ένταση και όταν συμβαίνει κάτι παρά φύσει. Πχ τα ζώα '' στρεσάρονται '' με την έλλειψη τροφής και τα φυτά με μία παγωνιά ή ξηρασία. Δηλαδή όταν υπάρχει απουσία θείας πρόνοιας.
Με την απόκτηση λοιπόν της γνώσης ο άνθρωπος , διαφοροποιήθηκε. Αμέσως καθίσταται επιτακτική ανάγκη να κτήσει μόνος του την λεγόμενη Θεία Πρόνοια. Ο Θεός χάθηκε για τον άνθρωπο , για τον λόγο ότι ο άνθρωπος προσπάθησε αποκτώντας την γνώση να τον ''προσεγγίσει'' , η να τον αντικαταστήσει . Ακόμη και σήμερα δεν γνωρίζουμε τις προθέσεις του Θεού ,αν αυτό το θεωρεί ύβριν με την αρχαιοελληνική έννοια ή αμαρτία με την Χριστιανική ( ΧΡΙΣΤΟ ο αίρων τας αμαρτίας του κόσμου ) . Ο Θεός όμως για τους δικούς του λόγους καθίσταται αυτομάτως αναίτιος και αποσύρεται. Ο άνθρωπος αναγκάζεται ως εκ τούτου να νοηματοδοτήσει και να οριοθετήσει μόνος του την ύπαρξή του. Εκεί διαπιστώνει την δυσκολία του εγχειρήματος και πως είναι πραγματικά δύσκολο από μόνος του να το πράξει αυτό. Αναγκαστικά λοιπόν πήγε στην συνύπαρξη . Δημιούργησε μικρές κοινωνίες στην αρχή , πόλεις αργότερα . Εκεί για την καλύτερη συνύπαρξη δημιούργησε τους Νόμους. Τους δικούς του νόμους , που ουσιαστικά αντικαταστούσαν την Θεία Πρόνοια του Θεού. Δεν εξετάζουμε αν οι Νόμοι που παρήγαγε ο άνθρωπος (Πολιτικοί - Θρησκευτικοί - Φιλοσοφικοί ) είναι καλοί ή κακοί, όμως για να κατορθώσει ο κάθε άνθρωπος να συνυπάρξει μέσα στην κοινωνία , πρέπει να υπακούσει στους Νόμους . Διαφορετικά καθίσταται αυτομάτως εκτός Νόμου , παράνομος και ως εκ τούτου αποβάλλεται της κοινωνίας . Με το πρόσχημα της κοινωνίας ότι πρέπει να διασωθεί. Άρα από το κύτταρο άνθρωπος ,πηγαίνουμε στο κύτταρο πόλις , πολιτισμός (police). Όμως στο αρχέγονο κύτταρο άνθρωπος ,που προϋπάρχει της πόλεως και του πολιτισμού υπάρχει υποβόσκουσα η Θεία Πρόνοια. Η οποία μέσα στην πόλη χάθηκε όπως είπαμε και αντικαταστάθηκε από τους Νόμους. Οι Νόμοι που στην ουσία , τι είναι ; Ένας μέσος όρος , μία ισορροπία συνύπαρξης , το μη χείρον βέλτιστον. Δεν διανέμει τα αγαθά σύμφωνα με τις ανάγκες του καθενός (Aριστοτέλης) . Διανέμει τα αγαθά σύμφωνα με τις εκάστοτε επικρατούσες πολιτικές δυνάμεις,της λεγόμενης δημοκρατικής πλειοψηφίας, του τυράννου αν το πολίτευμα είναι αυταρχικό. Όμως όλα κρίνονται στην πράξη. Ο τύραννος είναι δυνατόν να διαθέτει τα αγαθά δικαιότερα από μία δημοκρατική και εκλεγμένη πολιτεία. Η ουσία όμως των πραγμάτων και στις δύο περιπτώσεις είναι ότι υπάρχουν ισχυρές μειοψηφίες. Οι οποίες είτε πρέπει να υποταχθούν στις πλειοψηφίες είτε να υποταχθούν στην θέληση του ισχυροτέρου.
Τι σχέση όμως έχουν όλα αυτά με την ψυχική υγεία ;
Είναι κατανοητό ,ότι ψυχική υγεία διαταράσσεται κυρίως σε αυτούς που είναι μειοψηφία. Ο λόγος είναι ότι η πλειοψηφία δεν επιβάλλεται μόνο υλικά αλλά και πνευματικά . Η πλειοψηφία δημιουργεί τις δικές της συνήθειες , τα δικά της ήθη και έθιμα. Ο καπιταλισμός τον καταναλωτισμό . Ο καταναλωτισμός την μόδα. Η μόδα την πνευματική αφασία , τον σεξισμό , την ανάπτυξη των κατώτερων ενστίκτων . Ότι πουλάει , εν τέλει , είναι εντάξει. Δεν χαλάει κανένα. Όλοι κερδίζουν και όλοι είναι ικανοποιημένοι. Όποιος παρεμβαίνει στο σύστημα αυτό καθίσταται γραφικός και τελικά αποβάλλεται. Αποβάλλεται όμως με κόστος , την διαταραχή της ψυχικής υγείας αρχικά και υλικά σε δεύτερο στάδιο . Για να είμαστε δίκαιοι τα ίδια συμβαίνουν και σ΄ ένα κομμουνιστικό καθεστώς . Εκεί η μειοψηφία πηγαίνει κατ΄ ευθείαν σε κέντρα ψυχικής υγειηνής κατ΄εντολήν της άρχουσας τάξης .
Τι μας λέει τελικά ο Maslow ;
Ότι πραγματικά ψυχικά υγιής είναι αυτός που υποφέρει .
Αυτός που για λόγους ιδεολογικούς είναι μειοψηφία , είτε σε καπιταλιστικό είτε σε κομμουνιστικό καθεστώς . Αυτός που βλέπει τα πράγματα διαφορετικά είναι εκτός μόδας και συρμού αλλά και αυτός εν τέλει δεν είναι σίγουρος , αν έτσι έχουν τα πράγματα καλώς. Απλώς προβληματίζεται. Και από τον πολύ προβληματισμό του στο τέλος χάνει και την ψυχική του υγεία. Δηλαδή την ισορροπία του. Αν είναι κομμουνιστής ζώντας στον καπιταλισμό . Αν είναι καπιταλιστής ζώντας στον κομμουνισμό . Αν είναι Χριστιανός ζώντας σε κοινωνία Μουσουλμανική και το αντίθετο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει διέξοδο , όντας μειοψηφία.
Η αυτοπραγμάτωση είναι η βάση της ψυχικής υγείας , μόνο όταν τα εμπόδια είναι χαμηλά και εύκολα προσπελάσιμα. Διαφορετικά ο άνθρωπος που θέτει υψηλούς στόχους , δίνει μεν όραμα στην ύπαρξή του , υψηλά ιδανικά και ότι άλλο ωραίο υποκειμενικά θέλουμε ως ανάμνηση της Θείας Πρόνοιας που όπως είπαμε προϋπάρχει στο DNA μας , αλλά το κόστος είναι θανάσιμο. Γιατί η γνώση είναι όπως το Πύρ . Πολύ κοντά μας καίει , πολύ μακρυά μας παγώνει. Υπάρχει και μία απόσταση που είναι αποδεκτή , δεν μας ''στρεσάρει'' , δεν μας χαλά την ισορροπία μας , και εν τέλει επιβιώνουμε ικανοποιητικά.
Ο Θεός είναι και παραμένει ο νικητής της διαμάχης του με τον άνθρωπο. Η γνώση δεν μας έχει ακόμη οδηγήσει πουθενά. Όμως και ο άνθρωπος δεν είναι έτοιμος να παραδοθεί και να δεχθεί την ήττα του . Να επιστρέψει στους παραδείσους και κυριαρχίας της Θείας Πρόνοιας . Θέλει ακόμη τον χρόνο του για να επεξεργαστεί το ακατέργαστο πυρ. Ελπίζοντας στο μέλλον να του δώσει κάποια μορφή . Ως τότε όμως η αυτοπραγμάτωση θα απασχολεί μονίμως τον άνθρωπο που κοιτάζει ψηλά αλλά είναι καρφωμένος στη Γη . Πρέπει όμως να ορίσουμε πότε η αυτοπραγμάτωση επιχειρείται εντός της πόλεως ή ατομικά . Όσο η αυτοπραγμάτωση επιχειρείται ατομικά ,όσο υψηλά και αν είναι τα οράματα , είναι άκαιρα . Θα σωθούμε όλοι μαζί . Και μόνο για αυτό πρέπει να αγωνιζόμαστε . Δεν γίνεται διαφορετικά να αντικαταστίσουμε την Θεία Πρόνοια με την Ανθρώπινη Πρόνοια για λίγους.
Ας είναι όμως τελικά η ψυχική υγεία το μόνο τελικό τίμημα γιατί υπάρχουν και χειρότερα για τον άνθρωπο . Το ολοκαύτωμα και η ανυπαρξία . Απλά πράγματα ...
Ας είναι όμως τελικά η ψυχική υγεία το μόνο τελικό τίμημα γιατί υπάρχουν και χειρότερα για τον άνθρωπο . Το ολοκαύτωμα και η ανυπαρξία . Απλά πράγματα ...
