ΣΚΑΤΑ - Η ΠΕΡΙΦΗΜΗ ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ '' ΑΘΛΙΟΥΣ ''
Κάποιο καλοκαίρι όταν από το δημοτικό περνούσα στο γυμνάσιο αγόρασα το πρώτο μου βιβλίο. ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ του Βίκτωρ Ουγκώ . Το δεύτερο βιβλίο που αγόρασα ήταν το ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ του Ντοστογιέφκυ. Και τα δύο βιβλία με επηρέασαν βαθύτατα και πιστεύω ότι διαμόρφωσαν την προσωπικότητά μου . Πρέπει όμως τώρα να ομολογήσω ότι τότε , στην ηλικία των 12 ετών , και στα δύο βιβλία διάβασα την υπόθεση του έργου και απέφευγα τις αναλύσεις - σχόλια των έργων . Με κούραζαν και ομολογώ ότι μάλλον δεν τα καταλάβαινα . Πέρασε ο καιρός ,διάβασα αναρίθμητα βιβλία και το συμπέρασμα σήμερα είναι ότι τα δύο αυτά βιβλία είναι αξεπέραστα . Προφανώς είναι σύμπτωση τα δύο πρώτα βιβλία που αγόρασα να τα θεωρώ τα καλύτερα βιβλία . Ίσως είναι όπως και ο πρώτος νεανικός έρωτας. Αξεπέραστος . Με την μόνη διαφορά σήμερα με τότε είναι ότι σήμερα διαβάζω τις αναλύσεις-σχόλια των έργων και όχι την υπόθεση των έργων . Δηλαδή σήμερα πηγαίνω στην ουσία των έργων και όχι στην επιφάνεια όπως την αντιλαμβάνομαι στην ηλικία των 12 ετών .
Εδώ θα καταγράψουμε μερικά κορυφαία σχόλια των ΑΘΛΙΩΝ όπως και τις αναφορές του Β. Ουγκώ στην αρχαία Ελλάδα , που όπως φαίνεται ήταν μυημένος .
ΥΛΙΣΜΟΣ
35 - Εγώ μισώ τον Ντιντερό ,είναι ένας ιδεολόγος , ένας φωνακλάς , ένας επαναστάτης ,που κατά βάθος πιστεύει στο θεό και είναι περισσότερο θρήσκος,παρ΄όσο ο Βολταίρος . Εγώ πιστεύω πως ο Πατήρ ο άναρχος , είναι μια απλή υπόθεσις , που άλλο δεν κάνει σ΄όσους ζητούν να την ερευνήσουν ,παρά να ξεραίνη το σώμα τους και να σκοτίζη το μυαλό τους.Ας πάη στο καλό αυτό το μέγα Παν , καθώς το λένε , που μ΄ εμποδίζει σ΄ ότι επιθυμώ . Θέλω το Μηδέν , που με αφήνει ήσυχον ! ....
Εγώ δεν είμαι τρελλός σαν τον Ιησού σας , που εκήρυττε όπου βρισκότανε την αυταπάρνησι και τη θυσία . Αυτά είναι συμβουλές φιλαργύρου σε ζητιάνους .
Αυταπάρνησι ; και γιατί παρακαλώ ;
Θυσία ; για ποιό λόγο ;
Εγώ δεν βλέπω ποιός λύκος θυσιάζεται για το καλό άλλου λύκου. Ας μείνουμε λοιπόν φυσικοί .
Βρισκόμαστε στην ανώτερη βαθμίδα ; Ας έχουμε μαζύ μας και την ανώτερη φιλοσοφία .
Τι χρησιμεύει νάσαι ψηλά και να μη βλέπης μακρύτερα απ΄όσους μένουν χαμηλά ;
Εύθυμη ζωή ! Η ζωή είναι το παν !
Το ότι ο άνθρωπος έχει ένα μέλλον , απάνω ή κάτω , δεν ξαίρω που , απ΄αυτά εγώ δεν πιστεύω γρύ. Με διδάσκουν τη θυσία , με συμβουλεύουν αυταπάρνησι , να προσέχω σ΄ότι φτιάχνει , να σκοτίζω το μυαλό μου για το καλό και το κακό ,για το δίκαιο και για το άδικο. Πολύ καλά .
Και γιατί ;
Γιατί πρόκειται να δώσω λόγο για τις πράξεις μου ...
Πότε ;
Μετά τον θάνατό μου ...
Ωραία ονειροπολήματα !
Ύστερα από το θάνατό μου , όποιος μπορεί ας με πιάση.Βάλε ένα ήσκιο να πιάση με το χέρι του μια χούφτα χώμα. Μακαριότατε , να λέμε την αλήθεια εμείς που είμαστε μεμυημένοι , που ανασηκώσαμε τον ποδόγυρο της Ίσιδος . Ούτε καλό υπάρχει ,ούτε κακό. Υπάρχει φύτρωμα. Φυτρώνουμε κι΄εμείς όπως και τα φυτά. Να ζητάμε την πραγματικότητα . Σκάψε ,σκάψε καλά, να ιδούμε στο βάθος, να την βρούμε αυτή την αλήθεια ,να την βγάλουμε απ΄τη γη και να την καταλάβουμε. Τότε θα ιδής τις απολαύσεις που θάχουμε από αυτήν θα ιδής πόση δύναμι θα νιώθης στον εαυτό σου και πως θα γελάς.
Εμένα με βλέπετε ;
Είμαι τετράγωνος από τη βάσι.
Μακαριώτατε , Μακαριώτατε , η αθανασία του ανθρώπου είναι ανοησία .
Είδες τι υπόσχεσι είχε πάρει ο Αδάμ ;
Ο άνθρωπος είναι ψυχή ,θα γίνη άγγελος ,θα φυτρώσουνε στις πλάτες του φτερά γαλάνα . Οι πεθαμένοι θα πηγαίνουν από άστρο σε άστρο , κι έπειτα θα ιδούνε το Θεό !
Είναι πράγματα που λέγονται κρυφά , μόνο ανάμεσα σε φίλους.
Το βέβαιο όμως είναι ότι , το να θυσιάζη κανείς τη γη για τον παράδεισο είναι το ίδιο σα ναφίνη ελεύθερο το θήραμα ,για να κυνηγήση έναν ήσκιο. Εγώ είμαι μηδέν .
Υπήρχα προτού να γεννηθώ ;
Όχι.
Θα υπάρχω όταν πεθάνω κι έπειτα ;
Όχι.
Τί είμαι ;
Λίγη σκόνη ωργανομένη .
Τι πρέπει να κάμνω σ΄ αυτή τη γη ;
Η εκλογή απόκειται σ΄ εμένα . Να υποφέρω ή να ευφραίνομαι.
Που θα με φέρη ο πόνος ;
Στο μηδέν. Μα θα φύγω με τον πόνο.
Που θα με φέρη η ηδονή ;
Στο μηδέν . Μα θα φύγω με την ηδονή.
Η εκλογή μου έγινε. Ένα από τα δύο πρέπει νάναι κανείς : ή εκείνος που τρώει ή εκείνος που τρώγεται. Εγώ να σας πω ,Μακαριώτατε , τρώω. Καλύτερα νάναι κανείς το δόντι παρά το χορτάρι. Αυτή είναι η φιλοσοφία μου . ϋστερα από αυτά , τράβα όπου σε σπρώχνει ο νεκροθάφτης . και για μας τους μεγάλους το Πάνθεον , κι όλα καταλήγουν σ΄ένα λάκκο. Τέλος . Τετέλεσται . Ενθάδε κείται ... Ξεμπέρδεψε όλος ο λογαριασμός. Όχι κάθονταν και μου παριστάνουν το θάνατο σα νάτανε λιποθυμιά. Ο θάνατος είναι θάνατος, πίστεψε στα λόγια μου. Πίσω από τον τάφο δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά το μηδέν ,και άλλο μηδέν ,και άπειρα μηδέν , όλα ίσα.
Υπήρξες στη ζωή σου Σαρδανάπαλος , υπήρξες Άγιος Αντώνιος,ένα και το ίδιο μηδέν . Να η αλήθεια.Κοίτα λοιπόν να ζής πάνω απ΄όλους κι απ΄όλα . Χρησιμοποίησε το εγώ σου όσο τόχεις και το κρατάς. Ειλικρινώς σας λέγω,Μακαριώτατε , έχω τη φιλοσοφία μου , όπως έχω και τους φιλοσόφους μου . Δεν αφίνω εγώ τον εαυτό μου να τον νανουρίζουν με παραμύθια. Εν τούτοις όμως χρειάζεται κάποιο πράγμα για τον όχλο,για τους ξυπόλητους ,για την φτωχολογιά ,για τους αθλίους.Σε αυτούς ας δίνουν να τρώνε συναξάρια,χίμαιρες,την ψυχή,την αθανασία ,τον παράδεισο,τα αστέρια. Αυτοί τα τρώνε αυτά με το ξερό τους το ψωμί μια χαρά. Όσοι δεν έχουν τίποτα πρέπει νάχουν Θεό. Πολύ απλά . Αυτό εγώ δεν το εμποδίζω , μα για τον εαυτό μου φυλάω τη φιλοσοφία μου . Ο Θεός είναι καλός για τον κοσμάκη.
ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ
217- Μπήκαμε ήδη στα άδυτα αυτής της συνειδήσεως .αυτό δε το κάμνουμε ,όχι χωρίς συγκίνησι και χωρίς τρόμο,γιατί τίποτα φοβερώτερο από τέτοιο θέαμα. Πουθενά το μάτι του πνέυματος δεν συναντά τόσο φως και τόσο σκοτάδι , όσο μέσα στον άνθρωπο . Τίποτε στο μάτι του πνεύματος δεν είναι πιο πολύπλοκο ,πιο μυστηριώδες. Είναι πράγμα καταπληκτικό,αχανές !
Υπάρχει κάτι τι ανώτερο από τον ωκεανό , ο ουρανός .Υπάρχει και κάτι πλατύτερο από τον ουρανό , το εσωτερικό του ανθρώπου.
Πάρε ένα και μόνον άνθρωπο , έστω και ο πιο τιποτένιος απ΄όλους τους ανθρώπους .γράψε την εποποιία της ανθρώπινης συνειδήσεως, έχοντας υπ΄όψιν αυτόν. Συνεχώνευσες όλες τις εποποιίες σε μία. Εποποιία υψηλή,εποποιία θετική. Η συνείδησις είναι το χάος κάθε χίμαιρας ,κάθε επιθυμίας,κάθε αποπείρας. Είναι το συνεργείο των ονείρων ,το άντρον των ιδεών,για τις οποίες ο άνθρωπος ντρέπεται ,το πανδαιμόνιο των σοφισμάτων ,η παλαίστρα των παθών. Μπές μέσα από την πελιδνή όψι ενός ανθρωπίνου πλάσματος, που σκέπτεται και δες μέσα σ΄εκείνη την ψυχή και δες μέσα σ΄εκείνο το σκοτάδι. Κάτω από την εξωτερική σιωπή ,διαδραματίζονται γιγαντομαχίες ,όπως στον Όμηρο ,ορμούνε σε σύγκρουσι ύδρες και δράκοντες και σύννεφα φαντασμάτων , όπως στον Μίλτωνα ,σπείρες αλλόκοτες ,όπως στον Δάντη . Ζοφερό πράγμα αυτό ,το αχανές,το μέσα στον άνθρωπο,που μετράει με απόγνωσι μέσα σ΄ αυτές τις σκέψεις του εγκεφάλου και τις πράξεις του βίου του.
ΤΟ ΑΠΕΙΡΟΝ
478 - Τι θα πει προσεύχονται στο Θεό ;
Δεν υπάρχει έξω από εμάς κάποιο άπειρον ;
Το άπειρον αυτό είναι ένα άναρχον ,ατελεύτητον .Επειδή είναι άπειρον αναγκαστικώς είναι ουσία ,γιατί περιέχει την ύλη. Αν η ύλη του έλειπε θα ήταν περιορισμένο.Αφού είναι άπειρον αναγκαστικώς περιέχει τον νουν,γιατί αν ο νους του έλειπε θα ήταν περιορισμένο . Το άπειρον αυτό μας παρουσιάζεται στη σκέψι ως το ''όντως όν'' , η κατ΄ εξοχήν ουσία, ενώ ο εαυτός μας παρουσιάζεται απλώς ως μία ύπαρξις. Με άλλα λόγια ,το άπειρον είναι το απόλυτον κι εμείς το σχετικόν .Εκείνο το όλον κι εμείς το μέρος.
Και καθώς υπάρχει ένα άπειρον έξω μας,μήπως δεν υπάρχει και ένα άπειρον μέσα μας ;
Τα δύο αυτά άπειρα μήπως δεν είναι επάλληλα ;
Το δεύτερον άπειρον δεν είναι,για να εκφραστούμε έτσι,το εξάρτημα του πρώτου ;
Δεν είναι ο καθρέπτης , το αντιφέγγισμα, η ηχώ εκείνου,άβυσσος συγκεντρωτικής άλλης αβύσσου ;
Το δεύτερον αυτό άπειρον δεν είναι και αυτό με νου ;
Δεν σκέπτεται ;
Δεν αγαπάει ;
Δεν επιθυμεί ;
Αφού και τα δύο άπειρα έχουνε νου,έχουνε το καθένα κι από μία θέλησι ,στό άπειρο το επάνω όπως και στο άπειρο το κάτω υπάρχει ένα εγώ .Το εγώ το κάτω είναι η ψυχή. Το εγώ το επάνω είναι ο Θεός . Η με τη σκέψι επικοινωνία του κάτω απείρου προς το επάνω , ιδού τι ονομάζεται προσευχή.
Το ν΄αρνηθής την θέλησι του απείρου,δηλαδή τον Θεό,αυτό δεν είναι δυνατόν παρά αν αρνηθής το άπειρον.Η άρνησις του απείρου οδηγεί κατ΄ ευθείαν στον μηδενισμό.Όλα γίνονται αμέσως μια σύλληψις του πνεύματος,μια φαντασία.Με τον μηδενισμό δεν είναι δυνατή καμμία συζήτησις ,γιατί ο μηδενιστής στη λογική του αμφιβάλλει αν υπάρχει ο αντικρυνός του,αμφιβάλλει ακόμη αν υπάρχει κι΄ο ίδιος.Τέλος ,η φιλοσοφία που λέει για όλα ''όχι'' δεν λέει τίποτα. Στο ''όχι'' μια μόνο απάντησις υπάρχει : το ''Ναί''. Το τίποτα δεν υπάρχει.Μηδέν δεν υπάρχει . Όλα είναι κάτι.Κανένα πράγμα δεν είναι τίποτα.Ο άνθρωπος ζη με βεβαιότητες πιο πολύ παρά με ψωμί.
ΥΛΙΣΜΟΣ
35 - Εγώ μισώ τον Ντιντερό ,είναι ένας ιδεολόγος , ένας φωνακλάς , ένας επαναστάτης ,που κατά βάθος πιστεύει στο θεό και είναι περισσότερο θρήσκος,παρ΄όσο ο Βολταίρος . Εγώ πιστεύω πως ο Πατήρ ο άναρχος , είναι μια απλή υπόθεσις , που άλλο δεν κάνει σ΄όσους ζητούν να την ερευνήσουν ,παρά να ξεραίνη το σώμα τους και να σκοτίζη το μυαλό τους.Ας πάη στο καλό αυτό το μέγα Παν , καθώς το λένε , που μ΄ εμποδίζει σ΄ ότι επιθυμώ . Θέλω το Μηδέν , που με αφήνει ήσυχον ! ....
Εγώ δεν είμαι τρελλός σαν τον Ιησού σας , που εκήρυττε όπου βρισκότανε την αυταπάρνησι και τη θυσία . Αυτά είναι συμβουλές φιλαργύρου σε ζητιάνους .
Αυταπάρνησι ; και γιατί παρακαλώ ;
Θυσία ; για ποιό λόγο ;
Εγώ δεν βλέπω ποιός λύκος θυσιάζεται για το καλό άλλου λύκου. Ας μείνουμε λοιπόν φυσικοί .
Βρισκόμαστε στην ανώτερη βαθμίδα ; Ας έχουμε μαζύ μας και την ανώτερη φιλοσοφία .
Τι χρησιμεύει νάσαι ψηλά και να μη βλέπης μακρύτερα απ΄όσους μένουν χαμηλά ;
Εύθυμη ζωή ! Η ζωή είναι το παν !
Το ότι ο άνθρωπος έχει ένα μέλλον , απάνω ή κάτω , δεν ξαίρω που , απ΄αυτά εγώ δεν πιστεύω γρύ. Με διδάσκουν τη θυσία , με συμβουλεύουν αυταπάρνησι , να προσέχω σ΄ότι φτιάχνει , να σκοτίζω το μυαλό μου για το καλό και το κακό ,για το δίκαιο και για το άδικο. Πολύ καλά .
Και γιατί ;
Γιατί πρόκειται να δώσω λόγο για τις πράξεις μου ...
Πότε ;
Μετά τον θάνατό μου ...
Ωραία ονειροπολήματα !
Ύστερα από το θάνατό μου , όποιος μπορεί ας με πιάση.Βάλε ένα ήσκιο να πιάση με το χέρι του μια χούφτα χώμα. Μακαριότατε , να λέμε την αλήθεια εμείς που είμαστε μεμυημένοι , που ανασηκώσαμε τον ποδόγυρο της Ίσιδος . Ούτε καλό υπάρχει ,ούτε κακό. Υπάρχει φύτρωμα. Φυτρώνουμε κι΄εμείς όπως και τα φυτά. Να ζητάμε την πραγματικότητα . Σκάψε ,σκάψε καλά, να ιδούμε στο βάθος, να την βρούμε αυτή την αλήθεια ,να την βγάλουμε απ΄τη γη και να την καταλάβουμε. Τότε θα ιδής τις απολαύσεις που θάχουμε από αυτήν θα ιδής πόση δύναμι θα νιώθης στον εαυτό σου και πως θα γελάς.
Εμένα με βλέπετε ;
Είμαι τετράγωνος από τη βάσι.
Μακαριώτατε , Μακαριώτατε , η αθανασία του ανθρώπου είναι ανοησία .
Είδες τι υπόσχεσι είχε πάρει ο Αδάμ ;
Ο άνθρωπος είναι ψυχή ,θα γίνη άγγελος ,θα φυτρώσουνε στις πλάτες του φτερά γαλάνα . Οι πεθαμένοι θα πηγαίνουν από άστρο σε άστρο , κι έπειτα θα ιδούνε το Θεό !
Είναι πράγματα που λέγονται κρυφά , μόνο ανάμεσα σε φίλους.
Το βέβαιο όμως είναι ότι , το να θυσιάζη κανείς τη γη για τον παράδεισο είναι το ίδιο σα ναφίνη ελεύθερο το θήραμα ,για να κυνηγήση έναν ήσκιο. Εγώ είμαι μηδέν .
Υπήρχα προτού να γεννηθώ ;
Όχι.
Θα υπάρχω όταν πεθάνω κι έπειτα ;
Όχι.
Τί είμαι ;
Λίγη σκόνη ωργανομένη .
Τι πρέπει να κάμνω σ΄ αυτή τη γη ;
Η εκλογή απόκειται σ΄ εμένα . Να υποφέρω ή να ευφραίνομαι.
Που θα με φέρη ο πόνος ;
Στο μηδέν. Μα θα φύγω με τον πόνο.
Που θα με φέρη η ηδονή ;
Στο μηδέν . Μα θα φύγω με την ηδονή.
Η εκλογή μου έγινε. Ένα από τα δύο πρέπει νάναι κανείς : ή εκείνος που τρώει ή εκείνος που τρώγεται. Εγώ να σας πω ,Μακαριώτατε , τρώω. Καλύτερα νάναι κανείς το δόντι παρά το χορτάρι. Αυτή είναι η φιλοσοφία μου . ϋστερα από αυτά , τράβα όπου σε σπρώχνει ο νεκροθάφτης . και για μας τους μεγάλους το Πάνθεον , κι όλα καταλήγουν σ΄ένα λάκκο. Τέλος . Τετέλεσται . Ενθάδε κείται ... Ξεμπέρδεψε όλος ο λογαριασμός. Όχι κάθονταν και μου παριστάνουν το θάνατο σα νάτανε λιποθυμιά. Ο θάνατος είναι θάνατος, πίστεψε στα λόγια μου. Πίσω από τον τάφο δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά το μηδέν ,και άλλο μηδέν ,και άπειρα μηδέν , όλα ίσα.
Υπήρξες στη ζωή σου Σαρδανάπαλος , υπήρξες Άγιος Αντώνιος,ένα και το ίδιο μηδέν . Να η αλήθεια.Κοίτα λοιπόν να ζής πάνω απ΄όλους κι απ΄όλα . Χρησιμοποίησε το εγώ σου όσο τόχεις και το κρατάς. Ειλικρινώς σας λέγω,Μακαριώτατε , έχω τη φιλοσοφία μου , όπως έχω και τους φιλοσόφους μου . Δεν αφίνω εγώ τον εαυτό μου να τον νανουρίζουν με παραμύθια. Εν τούτοις όμως χρειάζεται κάποιο πράγμα για τον όχλο,για τους ξυπόλητους ,για την φτωχολογιά ,για τους αθλίους.Σε αυτούς ας δίνουν να τρώνε συναξάρια,χίμαιρες,την ψυχή,την αθανασία ,τον παράδεισο,τα αστέρια. Αυτοί τα τρώνε αυτά με το ξερό τους το ψωμί μια χαρά. Όσοι δεν έχουν τίποτα πρέπει νάχουν Θεό. Πολύ απλά . Αυτό εγώ δεν το εμποδίζω , μα για τον εαυτό μου φυλάω τη φιλοσοφία μου . Ο Θεός είναι καλός για τον κοσμάκη.
ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ
217- Μπήκαμε ήδη στα άδυτα αυτής της συνειδήσεως .αυτό δε το κάμνουμε ,όχι χωρίς συγκίνησι και χωρίς τρόμο,γιατί τίποτα φοβερώτερο από τέτοιο θέαμα. Πουθενά το μάτι του πνέυματος δεν συναντά τόσο φως και τόσο σκοτάδι , όσο μέσα στον άνθρωπο . Τίποτε στο μάτι του πνεύματος δεν είναι πιο πολύπλοκο ,πιο μυστηριώδες. Είναι πράγμα καταπληκτικό,αχανές !
Υπάρχει κάτι τι ανώτερο από τον ωκεανό , ο ουρανός .Υπάρχει και κάτι πλατύτερο από τον ουρανό , το εσωτερικό του ανθρώπου.
Πάρε ένα και μόνον άνθρωπο , έστω και ο πιο τιποτένιος απ΄όλους τους ανθρώπους .γράψε την εποποιία της ανθρώπινης συνειδήσεως, έχοντας υπ΄όψιν αυτόν. Συνεχώνευσες όλες τις εποποιίες σε μία. Εποποιία υψηλή,εποποιία θετική. Η συνείδησις είναι το χάος κάθε χίμαιρας ,κάθε επιθυμίας,κάθε αποπείρας. Είναι το συνεργείο των ονείρων ,το άντρον των ιδεών,για τις οποίες ο άνθρωπος ντρέπεται ,το πανδαιμόνιο των σοφισμάτων ,η παλαίστρα των παθών. Μπές μέσα από την πελιδνή όψι ενός ανθρωπίνου πλάσματος, που σκέπτεται και δες μέσα σ΄εκείνη την ψυχή και δες μέσα σ΄εκείνο το σκοτάδι. Κάτω από την εξωτερική σιωπή ,διαδραματίζονται γιγαντομαχίες ,όπως στον Όμηρο ,ορμούνε σε σύγκρουσι ύδρες και δράκοντες και σύννεφα φαντασμάτων , όπως στον Μίλτωνα ,σπείρες αλλόκοτες ,όπως στον Δάντη . Ζοφερό πράγμα αυτό ,το αχανές,το μέσα στον άνθρωπο,που μετράει με απόγνωσι μέσα σ΄ αυτές τις σκέψεις του εγκεφάλου και τις πράξεις του βίου του.
ΤΟ ΑΠΕΙΡΟΝ
478 - Τι θα πει προσεύχονται στο Θεό ;
Δεν υπάρχει έξω από εμάς κάποιο άπειρον ;
Το άπειρον αυτό είναι ένα άναρχον ,ατελεύτητον .Επειδή είναι άπειρον αναγκαστικώς είναι ουσία ,γιατί περιέχει την ύλη. Αν η ύλη του έλειπε θα ήταν περιορισμένο.Αφού είναι άπειρον αναγκαστικώς περιέχει τον νουν,γιατί αν ο νους του έλειπε θα ήταν περιορισμένο . Το άπειρον αυτό μας παρουσιάζεται στη σκέψι ως το ''όντως όν'' , η κατ΄ εξοχήν ουσία, ενώ ο εαυτός μας παρουσιάζεται απλώς ως μία ύπαρξις. Με άλλα λόγια ,το άπειρον είναι το απόλυτον κι εμείς το σχετικόν .Εκείνο το όλον κι εμείς το μέρος.
Και καθώς υπάρχει ένα άπειρον έξω μας,μήπως δεν υπάρχει και ένα άπειρον μέσα μας ;
Τα δύο αυτά άπειρα μήπως δεν είναι επάλληλα ;
Το δεύτερον άπειρον δεν είναι,για να εκφραστούμε έτσι,το εξάρτημα του πρώτου ;
Δεν είναι ο καθρέπτης , το αντιφέγγισμα, η ηχώ εκείνου,άβυσσος συγκεντρωτικής άλλης αβύσσου ;
Το δεύτερον αυτό άπειρον δεν είναι και αυτό με νου ;
Δεν σκέπτεται ;
Δεν αγαπάει ;
Δεν επιθυμεί ;
Αφού και τα δύο άπειρα έχουνε νου,έχουνε το καθένα κι από μία θέλησι ,στό άπειρο το επάνω όπως και στο άπειρο το κάτω υπάρχει ένα εγώ .Το εγώ το κάτω είναι η ψυχή. Το εγώ το επάνω είναι ο Θεός . Η με τη σκέψι επικοινωνία του κάτω απείρου προς το επάνω , ιδού τι ονομάζεται προσευχή.
Το ν΄αρνηθής την θέλησι του απείρου,δηλαδή τον Θεό,αυτό δεν είναι δυνατόν παρά αν αρνηθής το άπειρον.Η άρνησις του απείρου οδηγεί κατ΄ ευθείαν στον μηδενισμό.Όλα γίνονται αμέσως μια σύλληψις του πνεύματος,μια φαντασία.Με τον μηδενισμό δεν είναι δυνατή καμμία συζήτησις ,γιατί ο μηδενιστής στη λογική του αμφιβάλλει αν υπάρχει ο αντικρυνός του,αμφιβάλλει ακόμη αν υπάρχει κι΄ο ίδιος.Τέλος ,η φιλοσοφία που λέει για όλα ''όχι'' δεν λέει τίποτα. Στο ''όχι'' μια μόνο απάντησις υπάρχει : το ''Ναί''. Το τίποτα δεν υπάρχει.Μηδέν δεν υπάρχει . Όλα είναι κάτι.Κανένα πράγμα δεν είναι τίποτα.Ο άνθρωπος ζη με βεβαιότητες πιο πολύ παρά με ψωμί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου