Translate

Τρίτη 7 Μαΐου 2013

Η ΑΡΧΑΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΑ - το κοινόν των Μαγνητών.

Χάρτης περί τον 3ο αιώνα π. Χ. Στην θέση του σημερινού Βόλου υπήρχε θάλασσα. 

Η Δημητριάδα , ιδρύθηκε από τον Μακεδόνα βασιλιά Δημήτριο Πολιορκητή μέσα στην δεύτερη πενταετία του 3ου αιώνα π.Χ . Σύμφωνα με τον Στράβωνα η Δημητριάδα ιδρύθηκε κοντά στη θάλασσα μεταξύ των αρχαιότερων πόλεων της Νηλείας και των Παγασών . Ο Πλούταρχος κάνει την δήλωση ότι στον συνοικισμό της Δημητριάδας '' συνοικισθείσαν εκ μικρών των περί την Ιωλκόν πολιχνίων '' 

Κατάλογος πόλεων που έλαβαν μέρος στον συνοικισμό της Δημητριάδας .
  1. Νηλεία
  2. Παγασαί
  3. Ορμένιο
  4. Ριζούς
  5. Σηπιάς
  6. Ολιζών
  7. Βοίβη
  8. Ιωλκός
  9. Ομόλιο
  10. Αιολίς
  11. Άλος
  12. Κορόπη
  13. Σπάλαυθρα
  14. Γλαφυραί
  15. Αμφαναί
Η απάντηση στο ερώτημα γιατί οι Μακεδόνες βασιλείς ήθελαν η Δημητριάδα να ελέγχει μια τόσο μεγάλη περιοχή δηλαδή ολόκληρη τη Μαγνησία ,δίνεται και πάλι στον Στράβωνα , ο οποίος αναφερόμενος στη στρατηγική σημασία των στενών και στα πλεονεκτήματα που παρείχε στις δυνάμεις που τα κατείχαν ,μας πληροφορεί ότι ο Φίλιππος ονόμαζε ''πέδας της Ελλάδος'' τη Χαλκίδα και την Κόρινθο ,επειδή ήλεγχαν τον ομώνυμο πορθμό και τον ισθμό αντίστοιχα. Αργότερα ,στην ομάδα των δύο αυτών πόλεων,που ονομάσθηκαν και ''επίδεσμοι'' ,προστέθηκε και η Δημητριάδα , η οποία είχε κοινό χαρακτηριστικό με τις άλλες δύο πόλεις τον έλεγχο των στενών των Τεμπών . Η προσπάθεια , δηλαδή, των μακεδόνων βασιλέων να ελέγχουν τη στρατηγική σημασίας διάβαση των Τεμπών , που επέτρεπε την ασφαλή επικοινωνία με τη Μακεδονία , ήταν ένας από τους λόγους που επέβαλε τη συμμετοχή τόσο μεγάλου αριθμού πόλεων στον συνοικισμό της Δημητριάδας. Η χώρα της Δημητριάδας εκτεινόταν προς τον βορρά ως τα Τέμπη και περιλάμβανε το σύνολο της έκτασης της Όσσας και του Πηλίου , ενώ σύμφωνα με τον Πολύβιο προς τα δυτικά και νότια τα όρια της Δημητριάδας ήταν κοινά με εκείνα των Φθιωτίδων Θηβών και των Φερών. Σύμφωνα με κάποια έρευνα η Ιωλκός των ιστορικών χρόνων βρισκόταν στα ''Παλαιά'' , οι Αμφανές στον ''Σωρό'' ,η Νηλεία στον οικισμό στη θέση ''Νταμάρι'' , ενώ οι Παγασές των ιστορικών χρόνων τις τοποθετούσε στην περιοχή του συνοικισμού των Ν. Παγασών , μέσα και κοντά στα βόρεια όρια της νέας πόλης της Δημητριάδας.
Η οργάνωση του συνοικισμού Δημητριάδας κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας διέθετε Βουλή , υπήρχε ένας ταμίας , ιερείς και αστυνόμοι κι εκείνοι που ασκούσαν τα πλέον σημαντικά αξιώματα της πόλης έφεραν τον τίτλο του άρχοντα . Ανάλογα με τα καθήκοντα που είχαν επιφορτισθεί ονομάζονταν άρχοντες ''επί τη διοικήσει'' ή ''εν τοις αρχείοις όντες''. Και βέβαια υπήρχε ανάμειξη των μακεδόνων βασιλέων στην δημόσια ζωή της Δημητριάδας.
Αργότερα και περί το 194 π.Χ ιδρύθηκε το πρώτο Κοινού των Μαγνήτων . Για το οποίο δεν γνωρίζουμε την οργάνωση. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι υπήρχε το αξίωμα του Μαγνητάρχη .
Το δεύτερο Κοινό των Μαγνήτων ιδρύθηκε μετά το τέλος του Γ' Μακεδονικού πολέμου το 168 π.Χ και μετά την οριστική απομάκρυνση των μακεδόνων από τη Δημητριάδα. Στο Κοινό αυτό των Μαγνήτων συμμετείχαν όλες οι αρχαίες πόλεις της Μαγνησίας και η Δημητριάδα ήταν η πρωτεύουσά του .  Το γεγονός ότι το Κοινό είχε ομοσπονδιακή μορφή φαίνεται από την ύπαρξη ομοσπονδιακών αρχόντων (κοινοί άρχοντες) και κοινών νόμων ''τους Μαγνήτων νόμους'' .Από πλευράς πολιτικής οργάνωσης το Κοινό των Μαγνήτων είχε εκκλησία και ένα σώμα που έφερε την επωνυμία Συνέδριο.Ένας από τους αξιωματούχους του Συνεδρίου είναι ο Γραμματέας των Συνέδρων ή του Συνεδρίου. Ο Γραμματέας ήταν εκλεγμένος άρχων ,πιθανόν από την εκκλησία και η αρμοδιότητά του ήταν να στέλνει αντίγραφα αποφάσεων του Κοινού στις ομοσπονδιακές πόλεις ή να συντάσσει και να διαβιβάζει επιστολές προς τις ξένες πόλεις. Είχε , επίσης δικαίωμα να προτείνει νομοθετικές ρυθμίσεις στην εκκλησία του Κοινού.
Οι αξιωματούχοι του Κοινού των Μαγνήτων που γνωρίζουμε από τις επιγραφές είναι οι ακόλουθοι :
1.ένας Στρατηγός των Μαγνήτων ,που ονομάζεται και Κοινός Στρατηγός ή απλά Στρατηγός 
2. ένας Ταμίας Μαγνήτων
3. ένας Ιππάρχης
4. ένας Ναύαρχος
--------------------------
Από την φώτο διαπιστώνεται ότι ο σημερινός Βόλος ήταν θάλασσα ή βάλτος . Αν αυτή ήταν η εικόνα περί το 200 π.Χ , το 1500 π.Χ όταν κυριαρχούσε η Ιωλκός μπορεί ή θάλασσα να ήταν σε μεγαλύτερη έκταση. Και πιθανώς το Διμήνι να ήταν παραθαλάσσιο, όπου εικάζεται ότι μπορεί να ευρίσκεται η αρχαία Ιωλκός. Το ποτάμι Άναυρος που αναφέρεται στην Αργοναυτική εκστρατεία να εκβάλει στο ύψος του σημερινού περιφερεικού δρόμου ή την λεγόμενη τάφρο . Στα σημερινά ''Παλαιά'' όπου ευρέθησαν αρχαία Μυκηναϊκής προέλευσης πρέπει να ήταν μια στενή λωρίδα που οδηγούσε στην κορυφή του λόφου που τότε πρέπει να ήταν παραθαλάσσια. Όπως και ο Μυκηναϊκός τάφος που ευρέθηκε στην τοποθεσία ''Καζανάκι΄΄ πρέπει να ήταν παραθαλάσσιος και στο μοναδικό δρόμο της περιοχής. Η αρχαία Ιωλκός περιελάμβανε όλο το εύρος από το Διμήνι , στα όρια του  σημερινού ποταμού Ξηριά  κάτω από το σημερινό χωριό Μελισσάτικα ,με μία κάθετη στενή λωρίδα ξηράς  μέχρι τα σημερινό λόφο  ''Παλαιά'', ο σημερινός Άνω Βόλος πάνω από τον περιφερειακό δρόμο ,μέχρι τον λόφο Γορίτσα που οι αρχαιολόγοι αναφέρουν άγνωστη πόλη του 4ου αιώνα ή πιθανόν η πόλη Ορμένιο. Πιθανά σημεία της Ακρόπολης της Ιωλκού το Διμήνι αλλά και πολύ πιθανόν ο λόφος  στο σημερινό χωριό Ανακασιά ( Αναξ = όπως λέμε Βασιλικά) . Στον διπλανό λόφο της Ανακασιάς , τον λεγόμενο της Επισκοπής ,τοποθετείται αρχαίος ναός. Στο σημερινό εργοστάσιο των τσιμέντων τοποθετείται το αρχαίο λιμάνι της Αργούς . Αγρ-ιά = Αργ-ιά => Αγριά (ρίζα Arg-) H σημερινή Αγριά ήταν το εξωτερικό λιμάνι της Ιωλκού . Από το εσωτερικό του λόφου Γορίτσα πρέπει να υπήρχε το εσωτερικό λιμάνι, όπου το ποτάμι Άναυρος , όπου και εντός του ποταμού ανέσυραν τα πλοία για προστασία. Εξ ου και το χαρακτηριστικό όνομα της πόλης Ιωλκός   . Εξ ωλκούσαν τα πλοία, με τροχαλία. Εξ ου και το όνομα του ποταμού Άναυρος ( χωρίς αύρα (αέρα)). Έτσι δικαιολογείται και ο λόγος γιατί η Ιωλκός δεν είχε τοίχος να περιβάλει την πόλη. Δεν ήταν αναγκαίο . Περιβάλλεται από το Πήλιο. Με ένα μοναδικό πέρασμα . Εξ ου και ο μύθος του μονοσάνδαλου Ιάσονα.




ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΩΛΚΟ
Χρυσό άνθος από τον θολωτό τάφο στο Καπακλή Βόλου (Νέα Ιωνία).
15ος αι. π.Χ.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Προϊστορική Συλλογή


ΤΟ ΔΙΑΔΗΜΑ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΑΣ
Χρυσό διάδημα με ελικοβλαστούς, ανθέμια, φύλλα άκανθας και άνθη. Στο κέντρο ηράκλειον άμμα με Έρωτα, Από έξι αλυσίδες κρέμονται μικρά ρόδια.
Από την Δημητριάδα Μαγνησίας, 325-300 π.Χ.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Συλλογή Σταθάτου.




Δεν υπάρχουν σχόλια: