Αφιέρωμα στον μεγάλο στοχαστή Κώστα Αξελό .
Ολοι είμαστε κριτές και κρινόμενοι . Παίκτες και παίγνια. Μέσα σε ένα κόσμο όπου όλα γίνονται θέαμα και όπου κοιταζόμαστε να κοιτάζουμε.
Το παιχνίδι που κρατά δέσμιους άνθρωπο και κόσμο είναι ο Χρόνος .
Τι είναι ο Χρόνος ?
Το είναι εν τω γίγνεσθαι .
Ο περιπλανώμενος ρυθμός που σύρει και παρασύρει όλα όσα είναι.
Περισσότερο από μέσα στον χρόνο , το είναι Είναι ο χρόνος και ο χρόνος ‘ειναι’ το Είναι .
Η αρχικότητά του είναι ασύλληπτη και το τέλος της απρόβλεπτο.
Ο χρόνος είναι αξεπέραστος γιατί ο ίδιος είναι το ξεπέρασμα που διατηρεί και εξαφανίζει.
Αφήνεται να περικοπεί ,να ζήσει,να ερμηνευθεί και να μετρηθεί με πολλούς τρόπους .
Όταν η ζωή αρχίζει να γίνεται αβίωτη ξεπροβάλλει η απαίτηση μιας πορείας προς το υπερ-πέραν του ανθρώπινου .
Η σκέψη ξεδιπλώνεται ως λογική ,οντολογική,διαλεκτική και λογιστική,ως μεταφυσική γενική φιλοσοφία ,οντολογία ,ως θεολογία ,κοσμολογία και φιλοσοφία της φύσης και ανθρωπολογία , ως φιλοσοφία της ιστορίας ,ηθική,ποιητική και αισθητική.
Οι μεγάλοι στοχαστές κατορθώνουν να ‘συλλάβουν’ για μιά στιγμή το Είναι με θεμέλιο το Μηδέν , αλλά οπισθοχωρούν μπρός σ΄ αυτό το δράμα και προσφέρουν μιά βάση και μιά κατεύθυνση.
Ολη η φιλοσοφία είναι σαν ένα δένδρο , του οποίου ρίζες ειναι η μεταφυσική ,κορμός η φυσική και τα κλαδιά που φυτρώνουν απ αυτόν τον κορμό ειναι όλες οι άλλες επιστήμες που περιορίζονται σε τρείς κύριες ,δηλαδή την ιατρική ,την μηχανική και την ηθική και έτσι τελικά καταλήγουμε στην ανθρωπολογία.
Κόσμος και σκέψη είναι ομογενή , ως ερώτημα και πρόβλημα.Το ένα δεν πάει δίχως τό άλλο ,συνιστούν το Αυτό ,αλλά το ένα δεν ει ναι το άλλο. Αντιμέτωποι με την κυκλικότητα και την ελικοειδή κίνηση ,ψάχνοντας τον τόπο της περισυλλογής και τον ρυθμό του χρόνου ,τσακισμένοι από τις σπείρες ,δεν μπορούμε να φύγουμε από τον κόσμο για να καταλήξουμε στην σκέψη , ούτε να εξορμήσουμε απο την σκέψη για να συναντηθούμε με τον κόσμο. Ούτε η αντίφαση είναι σημάδι πλάνης ,ούτε η μη αντίφαση είναι σήμα αλήθειας. Η αρχαία ενοποιητική ,λογική ,ηθική,αισθητική τριάδα ,του αληθινού ,του καλού ,του ωραίου ,είναι αδιανόητη και απραγματοποίητη ,αν και ταράζει την ομιλία μας ,την συναισθηματικότητά μας ,τις πράξεις μας .
Η δύναμη των – ισμών Ηδονισμός,στωικισμός,ασκητισμός,δογματισμός,κριτικισμός,σχετικισμός,μηδενισμός κλπ υπόσχονται περισσότερα από όσα τηρούν. Δεν ολοκληρώνουν ποτέ τον αρχικό τους στόχο.
Τίποτε δεν ολοκληρώνεται.Ανάμεσα στο άσπρο και το μαύρο κυριαρχεί το φαιό.
Κανένα άτομο και καμία κοινωνία δεν υπήρξε ,ούτε και μπορεί να υπάρξει ποτέ,απόλυτα χριστιανική,δημοκρατική,σοσιαλιστική . Μέσα σε αυτό το παρ’ ολίγο γίνονται και απογίνονται τα όντα και τα πράγματα.,ανάμεσα στην εγρήγορση ,το ενύπνιο και το ψέμα. Η χριστιανική θρησκεία υποστηρίζοντας πότε την μία πλευρά και πότε την άλλη, πότε πλατωνική και πότε σαν αντιπλατωνική ,ορθολογική ,κοσμική , φοβερά απαισιόδοξη αλλά και τρελά αισιόδοξη .Τραγική και συμβιβαστική ,πρακτική,συμπαγής,γήινη κι’ ιδεώδης , πνευματική , ουράνια,διατηρώντας την λειτoυργία της επανάληψης και διακηρύσσοντας την αλλαγή . Με την μορφή της πίστης και της δοξασίας αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για όλη την ζωή . Από την γέννηση , στον θάνατο και πέραν απο αυτόν έχοντας απάντηση στα πάντα ,αλλά χωρίς να φροντίσει να συνδέσει τις αντίθετες και συμπληρωματικές δυνάμεις που εκμεταλλεύεται ταυτόχρονα και διαδοχικά.
Η πλανητική σκέψη αντιστοιχεί στην περιπλάνηση του είναι εν τω γίγνεσθαι της ολότητας του κόσμου. Η ελπίδα και η έμμονη ιδέα μίας τελικής καταστροφής εδρεύουν στους γιούς του ουρανού και της γής . Όλα μοιάζουν να σπεύδουν προς το τέλος τους και συμμετέχουμε σε αυτό , με ένα κράμα ευχαρίστησης και λύπης ,γιατί αγαπάμε και την σταθερότητα του είναι και την ρευστότητα του γίγνεσθαι.
Ολοι είμαστε κριτές και κρινόμενοι . Παίκτες και παίγνια. Μέσα σε ένα κόσμο όπου όλα γίνονται θέαμα και όπου κοιταζόμαστε να κοιτάζουμε.
Το παιχνίδι που κρατά δέσμιους άνθρωπο και κόσμο είναι ο Χρόνος .
Τι είναι ο Χρόνος ?
Το είναι εν τω γίγνεσθαι .
Ο περιπλανώμενος ρυθμός που σύρει και παρασύρει όλα όσα είναι.
Περισσότερο από μέσα στον χρόνο , το είναι Είναι ο χρόνος και ο χρόνος ‘ειναι’ το Είναι .
Η αρχικότητά του είναι ασύλληπτη και το τέλος της απρόβλεπτο.
Ο χρόνος είναι αξεπέραστος γιατί ο ίδιος είναι το ξεπέρασμα που διατηρεί και εξαφανίζει.
Αφήνεται να περικοπεί ,να ζήσει,να ερμηνευθεί και να μετρηθεί με πολλούς τρόπους .
Όταν η ζωή αρχίζει να γίνεται αβίωτη ξεπροβάλλει η απαίτηση μιας πορείας προς το υπερ-πέραν του ανθρώπινου .
Η σκέψη ξεδιπλώνεται ως λογική ,οντολογική,διαλεκτική και λογιστική,ως μεταφυσική γενική φιλοσοφία ,οντολογία ,ως θεολογία ,κοσμολογία και φιλοσοφία της φύσης και ανθρωπολογία , ως φιλοσοφία της ιστορίας ,ηθική,ποιητική και αισθητική.
Οι μεγάλοι στοχαστές κατορθώνουν να ‘συλλάβουν’ για μιά στιγμή το Είναι με θεμέλιο το Μηδέν , αλλά οπισθοχωρούν μπρός σ΄ αυτό το δράμα και προσφέρουν μιά βάση και μιά κατεύθυνση.
Ολη η φιλοσοφία είναι σαν ένα δένδρο , του οποίου ρίζες ειναι η μεταφυσική ,κορμός η φυσική και τα κλαδιά που φυτρώνουν απ αυτόν τον κορμό ειναι όλες οι άλλες επιστήμες που περιορίζονται σε τρείς κύριες ,δηλαδή την ιατρική ,την μηχανική και την ηθική και έτσι τελικά καταλήγουμε στην ανθρωπολογία.
Κόσμος και σκέψη είναι ομογενή , ως ερώτημα και πρόβλημα.Το ένα δεν πάει δίχως τό άλλο ,συνιστούν το Αυτό ,αλλά το ένα δεν ει ναι το άλλο. Αντιμέτωποι με την κυκλικότητα και την ελικοειδή κίνηση ,ψάχνοντας τον τόπο της περισυλλογής και τον ρυθμό του χρόνου ,τσακισμένοι από τις σπείρες ,δεν μπορούμε να φύγουμε από τον κόσμο για να καταλήξουμε στην σκέψη , ούτε να εξορμήσουμε απο την σκέψη για να συναντηθούμε με τον κόσμο. Ούτε η αντίφαση είναι σημάδι πλάνης ,ούτε η μη αντίφαση είναι σήμα αλήθειας. Η αρχαία ενοποιητική ,λογική ,ηθική,αισθητική τριάδα ,του αληθινού ,του καλού ,του ωραίου ,είναι αδιανόητη και απραγματοποίητη ,αν και ταράζει την ομιλία μας ,την συναισθηματικότητά μας ,τις πράξεις μας .
Η δύναμη των – ισμών Ηδονισμός,στωικισμός,ασκητισμός,δογματισμός,κριτικισμός,σχετικισμός,μηδενισμός κλπ υπόσχονται περισσότερα από όσα τηρούν. Δεν ολοκληρώνουν ποτέ τον αρχικό τους στόχο.
Τίποτε δεν ολοκληρώνεται.Ανάμεσα στο άσπρο και το μαύρο κυριαρχεί το φαιό.
Κανένα άτομο και καμία κοινωνία δεν υπήρξε ,ούτε και μπορεί να υπάρξει ποτέ,απόλυτα χριστιανική,δημοκρατική,σοσιαλιστική . Μέσα σε αυτό το παρ’ ολίγο γίνονται και απογίνονται τα όντα και τα πράγματα.,ανάμεσα στην εγρήγορση ,το ενύπνιο και το ψέμα. Η χριστιανική θρησκεία υποστηρίζοντας πότε την μία πλευρά και πότε την άλλη, πότε πλατωνική και πότε σαν αντιπλατωνική ,ορθολογική ,κοσμική , φοβερά απαισιόδοξη αλλά και τρελά αισιόδοξη .Τραγική και συμβιβαστική ,πρακτική,συμπαγής,γήινη κι’ ιδεώδης , πνευματική , ουράνια,διατηρώντας την λειτoυργία της επανάληψης και διακηρύσσοντας την αλλαγή . Με την μορφή της πίστης και της δοξασίας αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για όλη την ζωή . Από την γέννηση , στον θάνατο και πέραν απο αυτόν έχοντας απάντηση στα πάντα ,αλλά χωρίς να φροντίσει να συνδέσει τις αντίθετες και συμπληρωματικές δυνάμεις που εκμεταλλεύεται ταυτόχρονα και διαδοχικά.
Η πλανητική σκέψη αντιστοιχεί στην περιπλάνηση του είναι εν τω γίγνεσθαι της ολότητας του κόσμου. Η ελπίδα και η έμμονη ιδέα μίας τελικής καταστροφής εδρεύουν στους γιούς του ουρανού και της γής . Όλα μοιάζουν να σπεύδουν προς το τέλος τους και συμμετέχουμε σε αυτό , με ένα κράμα ευχαρίστησης και λύπης ,γιατί αγαπάμε και την σταθερότητα του είναι και την ρευστότητα του γίγνεσθαι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου