ΠΑΡΙΑ ΛΙΘΟΣ το μοναδικό μάρμαρο του κόσμου...

ΜΑΡΑΘΙ ΠΑΡΟΥ

Ένας από τους σημαντικότερους λόγους της σημαντικής ανάπτυξης της Πάρου κατά τους αρχαίους χρόνους ήταν η ύπαρξη και εκμετάλλευση του περίφημου παριανού μαρμάρου, της «παρίας λίθου», όπως το ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς. Η εξόρυξη του μαρμάρου, όπως δείχνουν τα αρχαιολογικά ευρήματα, πιθανόν ξεκίνησε κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα και συνεχίστηκε αδιαλείπτως μέχρι το 1881. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το παριανό μάρμαρο είναι εξαιρετικής ποιότητας με χαρακτηριστικές ιδιότητές του το λευκό χρώμα, την καθαρότητα, την υψηλή διαφάνειά του, την κρυσταλλική υφή και το λεπτόκοκκο. Επειδή το έβγαζαν από στοές που φωτιζόντουσαν με λυχνίες το ονόμασαν «λυχνίτη» και «λυχνία». Άλλοι μελετητές θεωρούν ότι τα ονόματα αυτά, όπως και τα «λυχνεύς» και «λυχναίος» οφείλονται στην χαρακτηριστική λαμπρότητά του και στην διαύγεια του υλικού του. Σήμερα ο χώρος των αρχαίων λατομείων είναι εγκαταλειμμένος, το λευκό μάρμαρο του λυχνίτη έχει ολοσχερώς εξαντληθεί.

Η αρχαία γλυπτική τέχνη, καθώς επίσης και η αρχιτεκτονική βρήκαν στο μάρμαρο αυτό με τις εξαίρετες ιδιότητες το υλικό που αποτέλεσε το υλικό υπόβαθρο των αριστουργημάτων εκείνης της εποχής, που ξεκινά από τους χρόνους του Κυκλαδικού Πολιτισμού με τα περίφημα μαρμάρινα ειδώλια και τα επίσης μαρμάρινα αγγεία, κορυφώθηκε κατά τους Κλασικούς χρόνους και γνώρισε νέα άνθηση και ακμή και κατά τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Αρκεί να θυμίσουμε ότι μερικοί από τους περιφημότερους γλύπτες της αρχαιότητας είλκαν την καταγωγή τους από την Πάρο. Μεταξύ τους ο Σκόπας, ο Αγοράκριτος, ο Θρασυμήδης, ο Αριστίων και ο Αρκεσίλαος για να περιοριστούμε στους πιο γνωστούς. Επιπρόσθετα, όλα αυτά τα χρόνια η Πάρος έγινε κέντρο εκτεταμένης εξόρυξης και εμπορίας του περίφημου υλικού, γεγονός που πρόσφερε κύρος, δόξα και προπάντων πλούτο στο τόπο. Να θυμίσουμε μόνο ότι γλυπτά από παριανό μάρμαρο κοσμούσαν τον Παρθενώνα, το Μαυσωυλείο της Αλικαρνασσού και άλλα σημαντικά μνημεία της αρχαιότητας. Υπολογίζεται ότι από το παριανό μάρμαρο είναι κατασκευασμένα το 70% των γλυπτών των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών.

Από το φημισμένο Παριανό μάρμαρο κατασκευάστηκαν μερικά από τα αριστουργήματα της αρχαιότητας, όπως τα περίφημα κυκλαδικά εδώλια, η Αφροδίτη της Μήλου, ο Ερμής του Πραξιτέλη, η Νίκη της Πάρου, η Νίκη της Σαμοθράκης, ο θησαυρός των Αθηναίων στους Δελφούς και ο ναός του Απόλλωνα που βρίσκεται στο ιερό νησί των Κυκλάδων.

Ακόμα και ο Ναός του Σολομώντα λέγεται ότι κατασκευάστηκε από το μάρμαρο της Πάρου.

Στο Μαράθι, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από την πόλη, βρίσκονται τα Αρχαία Λατομεία Μαρμάρου. Η ιστορία της εξόρυξης μαρμάρου στη Πάρο έχει τις ρίζες της στην πρωτοκυκλαδίτικη εποχή.

Το παριανό μάρμαρο θεωρείται μοναδικό στο κόσμο. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που το καθιστούν ξεχωριστό είναι καθαρότητά και η υφή του και κυρίως η διαύγεια και η διαφάνειά του. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η διαφάνεια του παριανού μαρμάρου έφτανε τα 6 έως 7 εκατοστά ενώ η διαφάνεια του πεντελικού μαρμάρου δε ξεπερνά το 1,5 εκατοστό και της Καράρας Ιταλίας τα 2,5 εκ.Στο γεγονός αυτό οφείλεται η μεγάλη λάμψη που χαρακτηρίζει τα γλυπτά που έχουν κατασκευαστεί από το μάρμαρο της αρχαίας Παρίας, καθώς το φως περνούσε μέσα από το μάρμαρο και του χάριζε αυτή τη μοναδική φωτεινότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά την αρχαιότητα όλοι ήθελαν ως πρώτη ύλη το παριανό μάρμαρο κι ας ήταν το ακριβότερο του κόσμου.

Σε όλες τις ιστορικές περιόδους αποτελούσε κύρια πηγή εσόδων για το νησί και – χωρίς να θεωρηθεί υπερβολή μπορούμε να πούμε ότι – συνέβαλε στην αρχιτεκτονική και γλυπτική των κλασικών χρόνων. Η εξόρυξη μαρμάρου σταμάτησε κάπου στα μέσα του 7ου αιώνα.

Τα λατομεία του Μαραθιού εφοδιάζουν τους περίφημους Παριανούς μαστόρους, για περισσότερο από 27 αιώνες, από τη Γεωμετρική περίοδο μέχρι το τέλος της Βυζαντινής περιόδου, οπότε και φαίνεται ότι εξαντλήθηκε η φλέβα της α' ποιότητας. Βεβαίως τα λατομεία χρησιμοποιήθηκαν και μεταγενέστερα, μια που έδωσαν τον περασμένο αιώνα και το μάρμαρο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του τύμβου του Μ. Ναπολέοντα.

Οι γλύπτες της περιόδου της κλασσικής αρχαιότητας συνήθιζαν να μισοτελειώνουν τα γλυπτά τους (ξεχόντρισμα) κάτω, μέσα στις υπόγειες σκοτεινές γαλαρίες, με το φως του λύχνου. Έτσι έκαναν την ανάσυρση του όγκου και μεταφορά του στην επιφάνεια, ευκολότερη. Εκεί τελείωναν το γλυπτό τους. Έτσι μας άφησαν ένα τεράστιο πλήθος από κομμάτια 'λατύπες' τόσο μέσα στις γαλαρίες όσο και την γύρω από τα λατομεία περιοχή.

***************************************
που μείναμε στην Πάρο ;

στο Πίσω Λιβάδι , στο ΚΟΧΥΛΙ STUDIOS , ένα λιτό ξενοδοχείο , ήσυχο , απόκεντρο , με άνετο parking  , απόλυτη καθαριότητα , καθημερινή αλλαγή σεντονιών .

Vlassis Roussos
e-mail - > kohili-studios@hotmail.gr

ΑΝΑΤΟΛΗ  ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΧΥΛΙ-STUDIOS