Translate

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2011

ΝΕΙΚΟΣ & ΦΙΛΟΤΗΤΑ - ΕΡΩΣ & ΘΑΝΑΤΟΣ

Οταν η μέση πυκνότητα της ύλης έγινε μικρότερη από την κρίσιμη τιμή τότε υπερίσχυσε η άπωση ,που οδήγησε στην έκρηξη και στην εν συνεχεία διαστολή του σύμπαντος.
Οι επιστήμονες καίτοι προχώρησαν στον τετραδιάστατο χώρο ,όπου τα πάντα κυρτώνουν και γίνονται κύκλοι, ψάχνουν να βρούν ,πόσο θα διευρύνεται το Σύμπαν. Οταν το διάστημα κινείται ,παρουσιάζει μία παράξενη ιδιότητα . Επειδή δεν υπάρχουν τριβές δεν χάνει την ορμή του, αλλά συνεχίζει να ρέει ακάθεκτο . Οταν όμως κινείται το διάστημα ,λειτουργούν δύο δυνάμεις.
Η δύναμη που προκαλεί την κίνησή του ,που είναι η επιθυμία του διαστήματος για ορμή και η δύναμη η οποία μέχρι τώρα το εμπόδιζε να κινείται ,που είναι η επιθυμία του διαστήματος για αδράνεια.
Οι δύο δυνάμεις υπάρχουν σε κάθε κίνηση. Η επιθυμία για κίνηση είναι ισχυρότερη ,υπερνικάει την επιθυμία για αδράνεια ,η οποία όμως λειτουργεί σαν έλεγχος που αναχαιτίζει τελικά ελαφρά την κίνηση. Ετσι ,λοιπόν, δεν υπάρχει τίποτε αντίστοιχο με την ευθεία γραμμή στο Σύμπαν.

Ολη η κίνηση έχει στην προβολή της μία ελαφρά καμπύλη . Επομένως ,προοδευτικά επιστρέφει στο σημείο απ΄όπου ξεκίνησε και σχηματίζει ένα περιδινιζόμενο δακτύλιο.
Τα παραπάνω εκφράζουν σ΄όλες τις κινήσεις ,σ΄όλα τα πεδία και τις βαθμίδες της δημιουργίας.
Σαν νόμος είναι αναγκαίος λόγω της καταστρεπτικότητας του χρόνου .

Οτι γεννιέται είναι καταδικασμένο να καταστραφεί και ο νόμος αυτός εξασκεί κάποιο περιορισμό.
Ο χρόνος κάμπτεται ,παρακλίνει από την ευθύγραμμη πορεία του και εντάσσεται σ΄ένα μεγάλο κύκλο που περιλαμβάνει όλους τους εξαρτώμενους κύκλους. Χάρη στον Νόμο του Εφτά , η καταστροφή δεν γίνεται στον πρώτο ή στους επόμενους κύκλους ,παρά μόνο , όταν η δύναμη της πρώτης ώθησης θα έχει εξαντληθεί. Τότε έρχεται και η πλήρωση της παράδοσης που ταυτίζεται με το τέλος του κόσμου.

---------------------------------

Ο Εμπεδοκλής ήταν ένας από αυτούς και έζησε μάλιστα στο μεταίχμιο του περάσματος από τα Μυστήρια στις φιλοσοφικές σχολές, αφήνοντας μας ένα μέρος της γνώσης του, μέσα από τους λίγους σωσμένους εξάμετρους επικούς στίχους του, που χαρακτηρίζονται από μία τεράστια δυναμική σε σκέψεις και αναλύσεις.
Ο Έλληνας αυτός φιλόσοφος έζησε στον Ακράγαντα της Σικελίας (που ήταν αποικία των Ροδίων) περίπου το 490-430 π.Χ. και υπήρξε μία από τις θρυλικότερες μορφές στο χώρο των προσωκρατικών φιλοσόφων.


Ο βίος του ήταν γεμάτος από απόκρυφες ιστορίες και θαύματα που αγγίζουν τα όρια του μύθου.
Δεν υπήρξε μόνο σημαντικός φυσικός φιλόσοφος, αλλά και ρήτορας, ποιητής, γιατρός, φυσικός και μάντης. Ήταν και θεραπευτής, μυημένος μάλλον σε κάποια μυστήρια. Αναφέρεται ότι έκανε θαυματουργές θεραπείες στις περιοδείες του, και μάλιστα ότι απάλλαξε τους κατοίκους του Σελινούντα και του Ακράγαντα από πλήθος επιδημιών (καθαρίζοντας με κατασκευαστικά έργα ένα ολόκληρο έλος), με αποτέλεσμα να τον λατρεύουν πολλοί πραγματικά ως σωτήρα και θεό.
Ο ποιητής μας Κ. Παλαμάς αναφέρει για αυτόν:
"Εμφανίζεται παντού να εξασκεί τη χάρη του, πολιτευτής, φιλόσοφος, χρυσόστομος ρήτορας, μεγαλεπήβολος μηχανικός, πανεπιστημιακός ερευνητής, γιατρός, θεόσοφος, μάγος, κύριος κάθε είδους λόγου, ραψωδός, υμνοπόλος, ιερεύς, προφήτης. Αναφέρει ότι κατευνάζει και διεγείρει τους ανέμους, ότι θεραπεύει τις ασθένειες και τα γηρατειά, ότι επαναφέρει στη ζωή νεκρούς, και ότι πάνω από όλα ως θεός τιμάτε. Κάθε φορά που μπαίνει στις πόλεις οι άνθρωποι τον περιτριγυρίζουν απονέμοντας του σεβασμό, πλήθος τον ακολουθεί ρωτώντας τον για την ατραπό του κέρδους, την γνώση των προφητειών και για τη θεραπεία κάθε λογής ασθενειών "


Για τις γνώσεις του ο ίδιος αναφέρει:
"Και φάρμακα θα μάθεις όσα για τα κακά και τα γεράματα υπάρχουν, τι, για σε μόνο εγώ όλα αυτά θα πραγματώσω. Θα παύσεις και το μένος των ακούραστων ανέμων που φυσώντας πάνω στη γη ρημάζουν τα χωράφια, και πάλι, αν θες, θα ξαναφέρεις πνοές που επανορθώνουν.

Και από σκοτεινή, βροχή θα φέρεις στον καιρό της, για τους ανθρώπους, ξηρασία, δεντροτρόφα από την ανομβρία του θέρους θα θέσει ρεύματα, που μένουν στον αιθέρα.
Και την ορμή θα φέρεις απ' τον Αδη πεθαμένου." (Περί φύσεως ,111)
Για την προέλευση του, λέει:
"Σας χαιρετώ, εγώ ανάμεσα σας περπατώ, θεός αθάνατος, όχι θνητός, όπως αρμόζει απ' όλους τιμημένος, στεφανωμένος με ταινίες και στέφανα ολάνθιστα"
(Καθαρμοί, 112)

"Ήδη εγώ κάποτε αγόρι υπήρξα, κόρη, θάμνος και πουλί κι άφωνο ψάρι που από τη θάλασσα προβάλλει"
(Καθαρμοί 117)


Ο Εμπεδοκλής θεωρεί την ύπαρξη του, μία ανεξάρτητη και θεία προσωπικότητα που εξέπεσε σε βαρύ αμάρτημα κάτω από την επίδραση του Νείκους (Κακία-Μίσος) και έχασε την θεία φύση του.
 Έκτοτε η ψυχή του δοκιμάζεται κατακτώντας συνειδησιακά ολοένα και περισσότερο έδαφος στην ανάβαση της προς την αρχική της κατάσταση.
Ο Εμπεδοκλής συνέλαβε την κοσμογονία του «περί του ενός και αενάως ταλαντουμένου σύμπαντος» ,ξεκινώντας από ορισμένες βασικές αρχές ,όπως είναι οι αρχές της «συμμετρίας» και της «ισορροπίας» ,μεταξύ δύο αντιθέτων ,της «έλξης-άπωσης» και του «ενός-πλειόνων» .

Με βάση τις αρχές αυτές ,ο Εμπεδοκλής, κατώρθωσε να περιγράψει την γέννηση του κόσμου ,όπως τον περιγράφουν σήμερα οι κοσμολόγοι και αστροφυσικοί. Ο Εμπεδοκλής έχει ως αφετηρία (αρχή) του σύμπαντος μία ξαφνική διάρρηξη μιας σφαιροειδούς κατάστασης υψίστης πυκνότητας (Συνοδός - Σείριος) ,ομοιογένεια και συμμετρία ,την οποία ονομάζει «Σφαίρο» .
Ο «Σφαίρος» ,όντας «εν άπαντα» ,υπάρχει χωρίς ποιότητα ,καθώς δεν διασώζεται μέσα σ΄ αυτόν καμία ιδιότητα ,ούτε του πυρός ούτε κανενός από τα άλλα στοιχεία, έχοντας χάσει καθένα από τα αυτά το χαρακτηριστικό γνώρισμα.»
Ο Σφαίρος εκφράζει την μέγιστη δυνατή συμμετρία και ισοτροπία ,όντας από παντού ίσος και προς τον εαυτό του .

Ο Σφαίρος «χαίρεται την γύρω μοναξιά του,  λέει ο Εμπεδοκλής .
«Υπέρ πυκνή Εποχή απόλυτης μοναξιάς» ,λέει και ο σημερινός αστροφυσικός, καθώς υποχωρώντας χρονικά, προς την στιγμή της δημιουργίας του σύμπαντος ,η αιτιατή περιοχή ελαττώνεται συνεχώς ,μέχρις ότου, κατά την στιγμή της μεγάλης έκρηξης ,η περιοχή αυτή καταλαμβάνει μόνο το ίδιο το σωματίδιο.
Η υπέρπυκνη αυτή κατάσταση της απόλυτης συμμετρίας και μοναξιάς ,θα διακοπεί την στιγμή που θα διεισδύσει στον σφαίρο η απωστική δύναμη που την ονόμασε  «Νείκος»


Στην φύση υπάρχουν και λειτουργούν ρυθμιστικά δύο δυνάμεις το «Νείκος» και η «Φιλότητα» δηλαδή οι δυνάμεις απωστική και ελκυστική ή οι πρωταρχικές δυνάμεις Θάνατος και Ερως κατά τον Δ. Λιαντίνη
«Αδης και Διόνυσος έν και ωυτό», Ηράκλειτος
«Μόλις ειν΄ έτσι δυνατός ο έρωτας κι ο χάρος» , Σολωμός
Το Νείκος θα προκαλέσει την διάσπαση του σφαίρου και την διασπορά του ενός σε πλείονα καθώς άρχισε να επικρατεί το Νείκος ,άρχισε να δημιουργείται κίνηση μέσα στον σφαίρο.
Η σύγχρονη αστροφυσική παραδέχεται ως έναρξη πριν από 14,8 δις εκατ. χρόνια και ο Εμπεδοκλής θεωρεί ως αιτία της δημιουργίας του σύμπαντος την απωστική δύναμη του "Νείκους", και αν δεν υπήρχε αυτή, τότε θα ήταν «ένα». Στην κατάσταση της μεγίστης συμμετρίας ,η εντροπία έχει μία ελάχιστη τιμή και από εκεί και πέρα η τιμή της αυξάνει συνεχώς καθώς σπάζει η συμμετρία.

Η εντροπία θα αυξανόταν συνεχώς ,ώσπου να λάβει την μέγιστη τιμή της ,οπότε δεν θα ήταν δυνατόν να λάβουν χώρα οποιες δήποτε μεταβολές. Το σύμπαν θα παρέμενε στην κατάσταση της μεγίστης εντροπίας , δηλαδή μία θάλασσα ακτινοβολίας ,χωρίς χαρακτηριστικά ,παντού η ίδια.
Η παραπάνω όμως άποψη του θερμικού θανάτου δεν γίνεται αποδεκτή απ΄ όλους δεδομένου ότι μερικοί λένε ότι κάποτε θα αρχίσει η συστολή και η μετάβαση στον αρχικό "σφαίρο" του Εμπεδοκλή.
Δηλαδή θα έχουμε ένα «παλλόμενο σύμπαν» ενώ τελευταία διάλεξη του Δ.Νανόπουλου στην Θεσσαλονίκη την 8-6-2006 απέδειξαν ότι το σύμπαν θα διαστέλλεται συνεχώς ,χωρίς πιθανότητα συστολής.
Εκείνο όμως που είναι καταπληκτικό ,είναι ότι , κατά τον Εμπεδοκλή ,κάποια στιγμή στην πορεία αυτή του σύμπαντος ,δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη της έμβιας ζωής.

Μήπως αυτό δεν συμβαίνει τώρα ;

Ακόμη και για τον τρόπο που πέθανε υπάρχουν αντικρουόμενες εκδοχές.
Ο Διογένης ο Λαέρτιος στο 8ο βιβλίο του αναφέρει μία σειρά από θρυλικές ιστορίες σχετικά με τον θάνατο του Εμπεδοκλή:
Σχετικά με τον θάνατο του λέγονται διάφορα πράγματα.
Είχε καλέσει και μερικούς φίλους του, ανάμεσα του και τον Παυσανία.
Μετά το γλέντι οι υπόλοιποι αποτραβήχτηκαν και αναπαύονταν, άλλοι κάτω από τα δέντρα του διπλανού χωραφιού και άλλοι όπου ήθελαν.
Ο Εμπεδοκλής έμεινε εκεί που είχε καθίσει.
Όταν σηκώθηκαν το πρωί, ήταν ο μόνος που έλειπε.
Αρχισαν να τον αναζητούν και οι δούλοι που ρωτήθηκαν έλεγαν πως δεν γνωρίζουνε τίποτε.

 Ένας τότε είπε ότι τα μεσάνυχτα σηκώθηκε και είδε ουράνιο φως και μία λάμψη .
Τίποτε άλλο (για κάποιους πάλι ότι ένα πύρινο άρμα ήρθε από τον ουρανό και τον πήρε).

Οταν αντίκρυσε για πρώτη φορά ο Εμπεδοκλής το όρος από την ψηλότερη ακρώρεια της τελευταίας δειράδας ,ήταν η τρίτη μέρα μεσούντος του μήνα Πυανεψίωνα (Οκτώβριος) ,ή Δαματρίου , ή Αθύρ . Ο Πυανεψίων ήταν ό μήνας που ο Σείριος βρισκόταν στον Αδη ,για ν΄αρχίσει ν΄ανατέλει από τον μήνα Δεκέμβριο

Για την πτώση της αθάνατης ψυχής στην ύλη αναφέρει:
"Από ποιες άραγε τιμές και ποια κορφή ευτυχίας . Ήλθαμε εδώ στο άντρο αυτό το υπόστεγο άχαρο τόπο, όπου είναι ο Φόνος, η Έχθρα και πλήθος άλλων Συμφορών?"
(Καθαρμοί 119-121)


"Ω! αλλοί, δύστυχη θνητών γενιά πανάθλια, από ποιες έριδες, ποιους στεναγμούς έχετε γίνει ! Από τους ζώντες νεκρούς έκανε εναλλάσσοντας τα είδη Καλύπτοντας τα με ασυνήθιστο χιτώνα σάρκας "
(Καθαρμοί 124-126)

Δεν υπάρχουν σχόλια: