Καστοριάδης και Μπόρχες μας οδηγούν μέχρι την είσοδο του λαβυρίνθου, μας δίνουν τον οδικό χάρτη αλλά μέχρι εκεί .
Πρέπει , με τις δικές μας δυνάμεις και φτερά(πνευματικά) να βρούμε την έξοδο.
Αλλη μία Ιθάκη, η Ικαρία ;
Γιατί είναι σίγουρο ότι θα καταπέσουμε στην Ικαρία .
Αλλά και εδώ σίγουρα το ταξίδι μετράει .
Τίποτε δεν πρόκειται να είναι το ίδιο μετά.
Ομως υπάρχει και η ελπίδα ότι θα βρούμε την έξοδο γιατί άλλως τε το έργο του λαβύρινθου είναι ανθρώπινο , του Δαιδάλου.
Μέσα στον κόσμο της ζωής μπορούμε να ρωτήσουμε και ρωτάμε ...
γιατί;
ή τι έιναι;
η απάντηση είναι πολλές φορές αβέβαιη .
Δεν ρωτάμε όμως αυτό που ρωτάει ο Αριστοτέλης :
τί είναι οράν;
τί είναι αυτό που βλέπουμε ;
τί είναι αυτός που βλέπει ;
Ακόμη λιγότερο ρωτάμε ...
τί είναι αυτό το ίδιο το ερώτημα ;
και το ερώτημα εν γένει ;
Η είσοδος του Λαβυρίνθου είναι αμέσως ένα απο τα κέντρα του ,ή μάλλον δεν ξέρουμε πιά αν είναι κέντρο , τί είναι κέντρο . Σκοτεινές στοές εκτείνονται πρός όλες τις κατευθύνσεις ,μπερδεύονται με άλλες που έρχονται ποιός ξέρει απο πού , και πού ίσως δεν οδηγούν πουθενά. Δεν έπρεπε να δρασκελίσουμε το κατώφλι αυτό , έπρεπε να μείνουμε απέξω. Αλλά δεν είμαστε πιά κάν βέβαιοι αν δεν τον έχουμε ανέκαθεν δρασκελίσει .
Η μοναδική μας εκλογή που μας απομένει είναι να χωθούμε στην μία στοά κι΄όχι στην άλλη ,χωρίς να ξέρουμε που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν ,ούτε αν μας ξαναφέρνουν εσαεί στο ίδιο αυτό σταυροδρόμι ή σε ένα άλλο εντελώς πανομοιότυπο.
Απο την μία το ΧΑΟΣ του χρόνου και του χώρου με άξονα επαλλήλους λαβυρίνθους και λαχνούς κι απο την άλλη η ΜΟΙΡΑ με τους αμείλικτους κανόνες του σκακιού διαλύουν το κοινωνικό άτομο. Η τελική απήχηση της μεταφυσικής είναι απαισιόδοξη ,ανεξάρτητα αν στους λαβυρίνθους αξιοποιούνται ηθικοί νόμοι ,οικονομικοί και κοινωνικοί κανόνες .
Κι όμως ... η άρνηση του εγώ , η άρνηση του σύμπαντος ,όλα είναι μια ολοφάνερη απελπισία αλλά και μία μυστική παρηγοριά .
Η ΜΟΙΡΑ μας δεν είναι φοβερή επειδή είναι εξωπραγματική μα επειδή είναι αμετάκλητη , απο σίδηρο.
Το ΧΑΟΣ , ο χρόνος ,είναι η ουσία που αυτή συνίσταμαι .
Ο χρόνος είναι ο ποταμός που με συνεπαίρνει , μα εγώ είμαι ο ποταμός .
Ο χρόνος είναι ο τίγρης που με κατασπαράζει , μα εγώ είμαι ο τίγρης .
Ο χρόνος είναι η φωτιά που με ξοδεύει,μα εγώ είμαι η φωτιά.
Ο κόσμος υπάρχει στην πραγματικότητα κι΄ εγώ δυστυχώς είμαι ο Μπόρχες.
Τι είναι η θεωρία ; Η δραστηριότητα των θεωρητικών.
Οι δε θεωρητικοί είναι αυτοί που κάνουν την θεωρία.
Η επιστήμη είναι η δραστηριότητα των επιστημόνων. , δηλαδή αυτών που κάνουν την επιστήμη. Γελοίος κύκλος .
Καμμία απο τις υπάρχουσες επιστήμες δεν είναι περισσότερο αποδεικτική ή περισσότερο αποδεικτική ,απο την μαθηματική.
Ο Βertrand Russel έλεγε ...Η μαθηματική είναι η επιστήμη στην οποία δεν ξέρουμε ποτέ για ποιό πράγμα μιλάμε ,ούτε αν είναι αληθές αυτό που λέμε. Δεν ξέρουμε αν αυτό που λέμε είναι αληθές . Αυτό που λέμε εξαρτάται απο τα αξιώματα που έχουμε θέσει , τα οποία είναι,εκτός υπό ορισμένες συνθήκες , αυθαίρετα.
Οι επιστημονικές θεωρίες διαδέχονται η μία την άλλη. Σε τακτά διαστήματα ,οι αποδεκτές θεωρίες αποκαλύπτεται πώς είναι ψευδείς ή πως δεν είναι αληθείς ,όπως νόμιζαν όταν τις διατύπωσαν. Οι καινούργιες θεωρίες δεν είναι καλύτερες προσεγγίσεις ˙ έχουν μία άλλη λογική δομή και διαφορετικές μεταφυσικές προϋποθέσεις , δεν προστίθενται στις πρώτες,
τις αναιρούν και τις καταργούν.
Παρ΄ όλα αυτά ο Hidegger διακηρύσσει το τέλος της φιλοσοφίας , την απο-σύνθεση της φιλοσοφίας μέσα στην ανάπτυξη των τεχνικοποιημένων επιστημών.
Η τεχνικοποίηση της επιστήμης είναι προφανής .
Η επίστήμη , όμως , όχι μόνο δεν λύνει τα προβλήματα , αλλά τα πολλαπλασιάζει κιόλας . Ως σύνολο εγείρει ένα ερώτημα που είναι ασφαλώς φιλοσοφικό ˙ τί είναι η τεχνική ;
Το ερώτημα αυτό επιβάλλεται απο τις επιστημονικές τεχνικές .
Η ίδια η τεχνικοποίηση αποτελεί αστείρευτη πηγή καινούργιων ερωτημάτων , τα δε ερωτήματα αυτά δεν αφορούν μόνο στο περιεχόμενο της επιστήμης , αλλά και στον σκελετό και τα θεμέλιά της . Ομως παρ΄ όλα αυτά ,τι εννοούμε στην πραγματικότητα ,όταν λέμε φυσική εξήγηση , επιστημονική θεωρία ;
Η φιλοσοφία δεν ξεχωρίζει το είναι, από τα όντα .
Ερχόμαστε έτσι πάλι στην φιλοσοφία και στο αίνιγμα που αυτή θέτει και ότι μπορεί να υποβάλει τα πάντα , στην μεθοδική αμφιβολία.
Αυταπατάται όμως πάλι η φιλοσοφία όταν πιστεύει ότι η μακρά διαμονή κοντά στο πράγμα , η υπομονή , ο πόνος και η εργασία του αρνητικού , αρκούν για να αποκαλύψουν εν τέλει μιά συναρμογή , μιά ταυτότητα ,ανάμεσα στο είναι αυτού που είναι και στην σκέψη αυτού ο οποίος σκέπτεται. Στο τέλος ίσως να δεί κάτι ,αλλά θα μείνει εσαεί πρόβλημα το τί ακριβώς θα δεί.
Παρ΄όλα αυτά , η αυταπάτη αυτή είναι γόνιμη και ζωτική .
Ο Kant μιλάει για παραγωγή , για να μην μιλήσει για δημιουργία . Για φύση , για πρωτοτυπία ως αντίθετο της μίμησις.
Δημιουργία παραδειγματική , ενός παραδείγματος , ενός είδους , πρωτότυπο πάντα. Ακραία μετριοφροσύνη ή ακραία αλαζονεία , συγχρόνως αμφότερες , δεν σκέφτεται ποτέ τον εαυτό του έτσι , νομίζει ότι όλα τα έχει ανακαλύψει. Και δεν έχει τελείως άδικο.
Ενας μεγάλος διανοητής σκέφτεται πιό πέρα απ΄ όσο του επιτρέπουν τα μέσα του . Τα μέσα αυτά είναι αυτό που έχει λάβει,και εξ΄ορισμού σκέφτεται κάτι άλλο απ΄αυτό που είχαν ήδη σκεφτεί άλλοι. Ενα άλλο αντικείμενο , μια άλλη όψη του αντικειμένου. Αυτό είναι αλήθεια , αλλά μόνο η μισή αλήθεια.
Η δε συνύπαρξη των δύο αντιθέτων αυτών ημίσεων δημιουργεί επίσης ένα πρόβλημα.
Η συζήτηση γύρω απο το γεγονός άν η φιλοσοφία του Αριστοτέλη είναι θεωρία του είναι ως τέτοιου , ή η θεωρία του υπέρτατου όντος(θεολογία) , που διαρκεί είκοσι αιώνες τώρα,είναι μάταιη. Ο Αριστοτέλης βεβαιώνει συγχρόνως και τα δύο και έχει υπό μία έννοια δίκιο.
Αυτή η τοποθέτηση του είναι/όντος κατεξοχήν είναι απόλυτα αλληλέγγυη μ΄αυτό που ο Αριστοτέλης θέτει συγχρόνως ως ορίζοντα ,το νόημα του είναι, ως καθαρής ενέργειας , είδους δίχως ύλη,σκέψης που σκέφτεται τον εαυτό της.
Αν το είναι του είναι ,είναι να είναι νόημα ,τότε το είναι σημαίνει Θεός, και συνεπώς επίσης ένα όν.
Πρέπει , με τις δικές μας δυνάμεις και φτερά(πνευματικά) να βρούμε την έξοδο.
Αλλη μία Ιθάκη, η Ικαρία ;
Γιατί είναι σίγουρο ότι θα καταπέσουμε στην Ικαρία .
Αλλά και εδώ σίγουρα το ταξίδι μετράει .
Τίποτε δεν πρόκειται να είναι το ίδιο μετά.
Ομως υπάρχει και η ελπίδα ότι θα βρούμε την έξοδο γιατί άλλως τε το έργο του λαβύρινθου είναι ανθρώπινο , του Δαιδάλου.
Μέσα στον κόσμο της ζωής μπορούμε να ρωτήσουμε και ρωτάμε ...
γιατί;
ή τι έιναι;
η απάντηση είναι πολλές φορές αβέβαιη .
Δεν ρωτάμε όμως αυτό που ρωτάει ο Αριστοτέλης :
τί είναι οράν;
τί είναι αυτό που βλέπουμε ;
τί είναι αυτός που βλέπει ;
Ακόμη λιγότερο ρωτάμε ...
τί είναι αυτό το ίδιο το ερώτημα ;
και το ερώτημα εν γένει ;
Η είσοδος του Λαβυρίνθου είναι αμέσως ένα απο τα κέντρα του ,ή μάλλον δεν ξέρουμε πιά αν είναι κέντρο , τί είναι κέντρο . Σκοτεινές στοές εκτείνονται πρός όλες τις κατευθύνσεις ,μπερδεύονται με άλλες που έρχονται ποιός ξέρει απο πού , και πού ίσως δεν οδηγούν πουθενά. Δεν έπρεπε να δρασκελίσουμε το κατώφλι αυτό , έπρεπε να μείνουμε απέξω. Αλλά δεν είμαστε πιά κάν βέβαιοι αν δεν τον έχουμε ανέκαθεν δρασκελίσει .
Η μοναδική μας εκλογή που μας απομένει είναι να χωθούμε στην μία στοά κι΄όχι στην άλλη ,χωρίς να ξέρουμε που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν ,ούτε αν μας ξαναφέρνουν εσαεί στο ίδιο αυτό σταυροδρόμι ή σε ένα άλλο εντελώς πανομοιότυπο.
Απο την μία το ΧΑΟΣ του χρόνου και του χώρου με άξονα επαλλήλους λαβυρίνθους και λαχνούς κι απο την άλλη η ΜΟΙΡΑ με τους αμείλικτους κανόνες του σκακιού διαλύουν το κοινωνικό άτομο. Η τελική απήχηση της μεταφυσικής είναι απαισιόδοξη ,ανεξάρτητα αν στους λαβυρίνθους αξιοποιούνται ηθικοί νόμοι ,οικονομικοί και κοινωνικοί κανόνες .
Κι όμως ... η άρνηση του εγώ , η άρνηση του σύμπαντος ,όλα είναι μια ολοφάνερη απελπισία αλλά και μία μυστική παρηγοριά .
Η ΜΟΙΡΑ μας δεν είναι φοβερή επειδή είναι εξωπραγματική μα επειδή είναι αμετάκλητη , απο σίδηρο.
Το ΧΑΟΣ , ο χρόνος ,είναι η ουσία που αυτή συνίσταμαι .
Ο χρόνος είναι ο ποταμός που με συνεπαίρνει , μα εγώ είμαι ο ποταμός .
Ο χρόνος είναι ο τίγρης που με κατασπαράζει , μα εγώ είμαι ο τίγρης .
Ο χρόνος είναι η φωτιά που με ξοδεύει,μα εγώ είμαι η φωτιά.
Ο κόσμος υπάρχει στην πραγματικότητα κι΄ εγώ δυστυχώς είμαι ο Μπόρχες.
Τι είναι η θεωρία ; Η δραστηριότητα των θεωρητικών.
Οι δε θεωρητικοί είναι αυτοί που κάνουν την θεωρία.
Η επιστήμη είναι η δραστηριότητα των επιστημόνων. , δηλαδή αυτών που κάνουν την επιστήμη. Γελοίος κύκλος .
Καμμία απο τις υπάρχουσες επιστήμες δεν είναι περισσότερο αποδεικτική ή περισσότερο αποδεικτική ,απο την μαθηματική.
Ο Βertrand Russel έλεγε ...Η μαθηματική είναι η επιστήμη στην οποία δεν ξέρουμε ποτέ για ποιό πράγμα μιλάμε ,ούτε αν είναι αληθές αυτό που λέμε. Δεν ξέρουμε αν αυτό που λέμε είναι αληθές . Αυτό που λέμε εξαρτάται απο τα αξιώματα που έχουμε θέσει , τα οποία είναι,εκτός υπό ορισμένες συνθήκες , αυθαίρετα.
Οι επιστημονικές θεωρίες διαδέχονται η μία την άλλη. Σε τακτά διαστήματα ,οι αποδεκτές θεωρίες αποκαλύπτεται πώς είναι ψευδείς ή πως δεν είναι αληθείς ,όπως νόμιζαν όταν τις διατύπωσαν. Οι καινούργιες θεωρίες δεν είναι καλύτερες προσεγγίσεις ˙ έχουν μία άλλη λογική δομή και διαφορετικές μεταφυσικές προϋποθέσεις , δεν προστίθενται στις πρώτες,
τις αναιρούν και τις καταργούν.
Παρ΄ όλα αυτά ο Hidegger διακηρύσσει το τέλος της φιλοσοφίας , την απο-σύνθεση της φιλοσοφίας μέσα στην ανάπτυξη των τεχνικοποιημένων επιστημών.
Η τεχνικοποίηση της επιστήμης είναι προφανής .
Η επίστήμη , όμως , όχι μόνο δεν λύνει τα προβλήματα , αλλά τα πολλαπλασιάζει κιόλας . Ως σύνολο εγείρει ένα ερώτημα που είναι ασφαλώς φιλοσοφικό ˙ τί είναι η τεχνική ;
Το ερώτημα αυτό επιβάλλεται απο τις επιστημονικές τεχνικές .
Η ίδια η τεχνικοποίηση αποτελεί αστείρευτη πηγή καινούργιων ερωτημάτων , τα δε ερωτήματα αυτά δεν αφορούν μόνο στο περιεχόμενο της επιστήμης , αλλά και στον σκελετό και τα θεμέλιά της . Ομως παρ΄ όλα αυτά ,τι εννοούμε στην πραγματικότητα ,όταν λέμε φυσική εξήγηση , επιστημονική θεωρία ;
Η φιλοσοφία δεν ξεχωρίζει το είναι, από τα όντα .
Ερχόμαστε έτσι πάλι στην φιλοσοφία και στο αίνιγμα που αυτή θέτει και ότι μπορεί να υποβάλει τα πάντα , στην μεθοδική αμφιβολία.
Αυταπατάται όμως πάλι η φιλοσοφία όταν πιστεύει ότι η μακρά διαμονή κοντά στο πράγμα , η υπομονή , ο πόνος και η εργασία του αρνητικού , αρκούν για να αποκαλύψουν εν τέλει μιά συναρμογή , μιά ταυτότητα ,ανάμεσα στο είναι αυτού που είναι και στην σκέψη αυτού ο οποίος σκέπτεται. Στο τέλος ίσως να δεί κάτι ,αλλά θα μείνει εσαεί πρόβλημα το τί ακριβώς θα δεί.
Παρ΄όλα αυτά , η αυταπάτη αυτή είναι γόνιμη και ζωτική .
Ο Kant μιλάει για παραγωγή , για να μην μιλήσει για δημιουργία . Για φύση , για πρωτοτυπία ως αντίθετο της μίμησις.
Δημιουργία παραδειγματική , ενός παραδείγματος , ενός είδους , πρωτότυπο πάντα. Ακραία μετριοφροσύνη ή ακραία αλαζονεία , συγχρόνως αμφότερες , δεν σκέφτεται ποτέ τον εαυτό του έτσι , νομίζει ότι όλα τα έχει ανακαλύψει. Και δεν έχει τελείως άδικο.
Ενας μεγάλος διανοητής σκέφτεται πιό πέρα απ΄ όσο του επιτρέπουν τα μέσα του . Τα μέσα αυτά είναι αυτό που έχει λάβει,και εξ΄ορισμού σκέφτεται κάτι άλλο απ΄αυτό που είχαν ήδη σκεφτεί άλλοι. Ενα άλλο αντικείμενο , μια άλλη όψη του αντικειμένου. Αυτό είναι αλήθεια , αλλά μόνο η μισή αλήθεια.
Η δε συνύπαρξη των δύο αντιθέτων αυτών ημίσεων δημιουργεί επίσης ένα πρόβλημα.
Η συζήτηση γύρω απο το γεγονός άν η φιλοσοφία του Αριστοτέλη είναι θεωρία του είναι ως τέτοιου , ή η θεωρία του υπέρτατου όντος(θεολογία) , που διαρκεί είκοσι αιώνες τώρα,είναι μάταιη. Ο Αριστοτέλης βεβαιώνει συγχρόνως και τα δύο και έχει υπό μία έννοια δίκιο.
Αυτή η τοποθέτηση του είναι/όντος κατεξοχήν είναι απόλυτα αλληλέγγυη μ΄αυτό που ο Αριστοτέλης θέτει συγχρόνως ως ορίζοντα ,το νόημα του είναι, ως καθαρής ενέργειας , είδους δίχως ύλη,σκέψης που σκέφτεται τον εαυτό της.
Αν το είναι του είναι ,είναι να είναι νόημα ,τότε το είναι σημαίνει Θεός, και συνεπώς επίσης ένα όν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου