Ο Βίκτωρ Ουγκώ στους ''Αθλίους'' ,στην συγκλονιστική περιγραφή της μάχης του Βατερλώ , επικεντρώνεται στην λέξη ΣΚΑΤΑ που εκφώνησε ο αξιωματικός της Γαλλίας και του Ναπολέοντα με το όνομα Καμπρών , όταν οι Άγγλοι τον περικύκλωσαν και του ζήτησαν να παραδοθεί .
Μία λέξη που ισοδυναμεί με το ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ του Λεωνίδα . Μία απάντηση , επιλογή των Ελλήνων στην ξενόφερτη Τρόϊκα , για τις αδιέξοδες οικονομικές πολιτικές . Ο Θάνατος είναι το μόνο σίγουρο αποτέλεσμα . Το μόνο που απομένει είναι η επιλογή , αν ο θάνατος θα είναι ξαφνικός ή αργός και βασανιστικός . Είναι η αγανάκτηση του ανθρώπου που δεν βλέπει φως και ελπίδα πουθενά . Σκατά λοιπόν ...
(Η καταπληκτική Μετάφραση σε πολυτονικό του Γ. Αλόη )
Στην λέξη του Καμπρών ΣΚΑΤΑ , η Αγγλική φωνή απάντησε : ΠΥΡ ...
Οι περιβολαρχίες άστραψαν , ο λόφος τραντάχτηκε , όλα αυτά τα χάλκινα στόματα εξήμεσαν για στερνή φορά τρομερή χάλαζα μυδραλλίων. Ένας μεγάλος καπνός υψώθηκε , που ελεύκαζε από το φως του φεγγαριού που ανέτελλε , κι όταν ο καπνός αυτός διελύθη , δεν υπήρχε πια τίποτε . Η φρουρά ήταν νεκρή. Μόλις διακρινόταν εδώ κι εκεί κάτι που σάλευε ανάμεσα στα πτώματα ...
Η ιστορία ξεκινά ως εξής ...
Μερικά τετράγωνα της αυτοκρατορικής φρουράς , ακίνητα μέσα στο ρεύμα της φυγής σαν βράχος στο χείμαρρο , εκράτησαν ως τη νύχτα .
Ανάμεναν τον ερχομό της νύχτας και του θανάτου , ασάλευτα κι άφησαν να τα τυλίξη το διπλό αυτό σκότος . Κάθε τάγμα , απομωνομένο από τ΄άλλα και μην έχοντας πια κανένα σύνδεσμο με τη στρατιά που είχε συντριφτή σε χίλια κομμάτια , πεθαίνει για λογαριασμό του .
... Μέσα σ΄αυτή την ολέθρια κοιλάδα , κάτω από τον ανήφορο που είχαν αναρριχηθή οι θωρακοφόροι , πλημμυρισμένον τώρα από τις Αγγλικές μάζες , μέσα στα διασταυρούμενα πυρά του νικηφόρου εχθρικού πυροβολικού , κάτω από τη φριχτή βροχή των βλημάτων το τετράγωνο αυτό αγωνιζόταν ακόμη. Το διοικούσε ένας άσημος αξιωματικός που λεγότανε Καμπρών . Ύστερα από κάθε κανονιοβολισμό , το τετράγωνο εμίκραινεν , αλλ΄απαντούσε . Στα μυδράλλια απαντούσε με τις τουφεκιές , κι οι τέσσερες τοίχοι του εμίκραιναν αδιάκοπα .
Η ιστορία ξεκινά ως εξής ...
Μερικά τετράγωνα της αυτοκρατορικής φρουράς , ακίνητα μέσα στο ρεύμα της φυγής σαν βράχος στο χείμαρρο , εκράτησαν ως τη νύχτα .
Ανάμεναν τον ερχομό της νύχτας και του θανάτου , ασάλευτα κι άφησαν να τα τυλίξη το διπλό αυτό σκότος . Κάθε τάγμα , απομωνομένο από τ΄άλλα και μην έχοντας πια κανένα σύνδεσμο με τη στρατιά που είχε συντριφτή σε χίλια κομμάτια , πεθαίνει για λογαριασμό του .
... Μέσα σ΄αυτή την ολέθρια κοιλάδα , κάτω από τον ανήφορο που είχαν αναρριχηθή οι θωρακοφόροι , πλημμυρισμένον τώρα από τις Αγγλικές μάζες , μέσα στα διασταυρούμενα πυρά του νικηφόρου εχθρικού πυροβολικού , κάτω από τη φριχτή βροχή των βλημάτων το τετράγωνο αυτό αγωνιζόταν ακόμη. Το διοικούσε ένας άσημος αξιωματικός που λεγότανε Καμπρών . Ύστερα από κάθε κανονιοβολισμό , το τετράγωνο εμίκραινεν , αλλ΄απαντούσε . Στα μυδράλλια απαντούσε με τις τουφεκιές , κι οι τέσσερες τοίχοι του εμίκραιναν αδιάκοπα .
Όταν από τη λεγεώνα αυτή δεν έμεινε πια παρά μια χούφτα ανδρών , όταν η σημαία των δεν ήτανε παρά ένα κουρέλι , όταν τα τουφέκια τους χωρίς σφαίρες απέμειναν ρόπαλα στα χέρια των , όταν ο σωρός των πτωμάτων έγινε μεγαλύτερος από το στίφος των επιζώντων , πολλούς από τους νικητάς τους κατέλαβε ένας θρησκευτικός φόβος γύρω από το υπέροχο θέαμα των ανδρών αυτών που πέθαιναν και το αγγλικό πυροβολικό εσώπασε να ανασάνη . Έγινε μια διακοπή. Οι αγωνισταί αυτοί έβλεπαν γύρω τους σαν μια μυρμηγκιά από φαντάσματα , σιλουέτες μαχητών εφίππων , τη μελανή όψι των κανονιών , τον άσπρο ουρανό ανάμεσα στους τροχούς και τ΄αμάξια . Η κολοσιαία νεκροκεφαλή που οι ήρωες την διακρίνουν πάντοτε μέσα στον καπνό , στο βάθος της μάχης , όλο προχωρούσε προς αυτούς και τους εκοίταζε . Μέσα στο λυκόφως άκουσαν να ξαναγεμίζουν τα κανόνια , τ΄αναμμένα φυτίλια σαν μάτια τίγρεων έκαμναν κύκλο ολόγυρα από τα κεφάλια των , όλοι οι Άγγλοι πυροβοληταί επλησιάσαν τα κανόνια . Τότε κινούμενος από οίκτο ένας Άγγλος στρατηγός κρατώντας μια στιγμή μετέωρη πάνω από τα κεφάλια των ανδρών αυτών τη στερνή τους στιγμή , τους εφώναξε.
- Παραδοθείτε , ανδρείοι Γάλλοι .
Ο Καμπρών απήντησε
- Σκατά .
Να πη τη λέξη αυτή και ύστερα να πεθάνη , τι μεγαλύτερο απ΄ αυτό ; Γιατί το να θέλης να πεθάνης είναι σαν να πέθανες κιόλας . Και δεν είναι λάθος του αν ο άνθρωπος αυτός επέζησε μ΄ όλα τα μυδράλλια που του ρίξανε . Ο άνθρωπος , που εκέρδισε τη μάχη του Βατερλώ , δεν ήταν ο Ναπολέων ,που ετράπη εις φυγήν , δεν ήταν ο Βέλλιγκτον , που λύγιζε στις τέσσερες , που ήταν απελπισμένος στις πέντε , δεν ήταν ο Μπλύχερ που ούτε καν επολέμησε . Ο άνθρωπος που εκέρδισε την μάχη του Βατερλώ είναι ο Καμπρών .
Να φτύσης τον κεραυνό που σε σκοτώνει με μια τέτοια λέξη , αυτό είναι νίκη.
Ν΄ απαντήσης έτσι στην καταστροφή ,
να πης αυτό στην ειμαρμένη,
να θέσης αυτό το βάθρο στο λιοντάρι που θάστηναν αργότερα ,
να δώσης την απάντηση αυτή στη βροχή της νύχτας ,
στον προδοτικό τοίχο του Ουγκομόντ , στον κοίλο δρόμο του Οαίν , στην αργοπορία του Γκρουσύ , στον ερχομό του Μπλύχερ,
να ειρωνεύεσαι μέσα στον τάφο ,
να στέκεσαι μ΄ έναν τρόπο όρθιος κι΄αφού έπεσες να πνίξης ,μέσα σε δύο συλλαβές , την ένωση της Ευρώπης ,
να προσφέρης στους βασιλείς τους αποπάτους τους γνωστούς ήδη σ΄αυτούς ,των καισάρων ,
να κάμης την τελευταία λέξη πρώτη , σμίγοντάς την με την αστραπή της Γαλλίας ,
να κλείσης υβριστικά το Βατερλώ με την απόκρια ,
να συμπληρώσης τον Λεωνίδα με τον Ραμπελαί ,
να συγκεφαλαιώσης τη νίκη αυτή με μιάν λέξη ανέκφραστη ,
να χάσης στο πεδίον της μάχης και να κερδίσης την ιστορία , ύστερα από τέτοια σφαγή νάχης μαζί σου τους καγχαστάς , αυτό είναι κάτι τεράστιο.
Είναι βρισιά στον κεραυνό. Αυτό φτάνει το Αισχύλειον μεγαλείον.Η λέξις του Καμπρών δίνει την εντύπωση εκρήξεως . Έκρηξις στήθους γεμάτου από περιφρόνησι . Η αγωνία ξεχειλίζει και ξεσπάει με πάταγο.
Ποιός ενίκησε ;
Ο Βέλλιγκτον ; Όχι . Χωρίς τον Μπλύχερ θα ήταν χαμένος .
Ο Μπλύχερ ; Όχι . Αν ο Βέλλιγκτον δεν άρχιζε , αυτός δεν θα τελείωνε .
Αυτός ο Καμπρών .
Αυτός ο διαβάτης της ύστατης στιγμής ,
αυτός ο άγνωστος στρατιώτης ,
αυτός ο απείρως μικρός της μάχης ,
αισθάνεται πως εδώ υπάρχει ένα ψέμμα , ένα ψέμμα μέσα σ΄αυτή την καταστροφή . Αυτό διπλασιάζει το σπαραγμό του , και τη στιγμή που η λύσσα του δεν είχε πιά όρια , του προσφέρουν αυτό το χλευασμό , τη ζωή ! Πως να μην ανασκιρτήσει !
Βλέπει μπροστά του όλους τους βασιλείς της Ευρώπης , τους ευχαριστημένους στρατηγούς της , Δίες ερίγδουποι . Έχουν εκατό χιλιάδες στρατιώτες νικητές , και πίσω από τις εκατό χιλιάδες , ένα εκατομμύριο , τα κανόνια τους χαίνουν έτοιμα να ρίξουν και οι θρυαλλίδες των είναι αναμμένες . Κρατούνε στη φτέρνα τους την αυτοκρατορική φρουρά και τη μεγάλη στρατιά , εσύντριψαν τον Ναπολέοντα , και δεν μένει παρά ο Καμπρών. Άλλος δεν έμεινε να διαμαρτυρηθή παρά αυτό το σκουλήκι της γής . Λοιπόν θα διαμαρτυρηθή . Ζητάει τότε μιά λέξη , όπως ζητούν ένα ξίφος. Στα χείλη του ανεβαίνει αφρός , κι ο αφρός αυτός είναι η λέξις. Μπρός σ΄αυτή τη θαυμαστή και μέτρια νίκη , μπρός σ΄αυτή τη νίκη χωρίς νικητές , απελπισμένος αυτός εξανίσταται. Τον κατασυντρίβει το τεράστιο αποτέλεσμα της , αλλ΄ αισθάνεται τη μηδαμινότητά της . Κάνει κάτι πιο πολύ από το να φτύση απάνω της . Υπό την πίεση του αριθμού , της δυνάμεως , της ύλης , βρίσκει μέσα στην ψυχή του μιαν έκφραση : το αφόδευμα .
Το πνεύμα των μεγάλων ημερών επεφοίτησε στον άγνωστο αυτόν άνθρωπο τη μοιραία εκείνη στιγμή . Ο Καμπρών βρίσκει τη λέξη του Βατερλώ , όπως ο Ρουγκέ Ντελλίλ βρίσκει τη Μασσαλιώτιδα μ΄ επιφοίτηση του θείου πνεύματος . Μιά πνοή ορμητικώτερη από τη θεία καταιγίδα περνάει μέσα απ΄ αυτούς τους ανθρώπους και κορυβαντιούν . Και να ο ένας τραγουδάει το υπέρτατο τραγούδι και να ο άλλος βγάζει τη τρομερή κραυγή .Το λόγο αυτόν της τιτάνιας καταφρόνιας , ο Καμπρών δεν τον έριξε μόνον εναντίον της Ευρώπης εξ ονόματος της αυτοκρατορίας . Αυτό θα ήταν λίγο. Τον ρίχνει κατά πρόσωπον του παρελθόντος εξ ονόματος της επαναστάσεως . Ακούει κανείς κι αναγνωρίζει στον Καμπρών την παλιά ψυχή των γιγάντων . Θαρρείς πως μιλάει ο Δαντών , η βρυχάται ο Κλέμπερ .
- Παραδοθείτε , ανδρείοι Γάλλοι .
Ο Καμπρών απήντησε
- Σκατά .
Να πη τη λέξη αυτή και ύστερα να πεθάνη , τι μεγαλύτερο απ΄ αυτό ; Γιατί το να θέλης να πεθάνης είναι σαν να πέθανες κιόλας . Και δεν είναι λάθος του αν ο άνθρωπος αυτός επέζησε μ΄ όλα τα μυδράλλια που του ρίξανε . Ο άνθρωπος , που εκέρδισε τη μάχη του Βατερλώ , δεν ήταν ο Ναπολέων ,που ετράπη εις φυγήν , δεν ήταν ο Βέλλιγκτον , που λύγιζε στις τέσσερες , που ήταν απελπισμένος στις πέντε , δεν ήταν ο Μπλύχερ που ούτε καν επολέμησε . Ο άνθρωπος που εκέρδισε την μάχη του Βατερλώ είναι ο Καμπρών .
Να φτύσης τον κεραυνό που σε σκοτώνει με μια τέτοια λέξη , αυτό είναι νίκη.
Ν΄ απαντήσης έτσι στην καταστροφή ,
να πης αυτό στην ειμαρμένη,
να θέσης αυτό το βάθρο στο λιοντάρι που θάστηναν αργότερα ,
να δώσης την απάντηση αυτή στη βροχή της νύχτας ,
στον προδοτικό τοίχο του Ουγκομόντ , στον κοίλο δρόμο του Οαίν , στην αργοπορία του Γκρουσύ , στον ερχομό του Μπλύχερ,
να ειρωνεύεσαι μέσα στον τάφο ,
να στέκεσαι μ΄ έναν τρόπο όρθιος κι΄αφού έπεσες να πνίξης ,μέσα σε δύο συλλαβές , την ένωση της Ευρώπης ,
να προσφέρης στους βασιλείς τους αποπάτους τους γνωστούς ήδη σ΄αυτούς ,των καισάρων ,
να κάμης την τελευταία λέξη πρώτη , σμίγοντάς την με την αστραπή της Γαλλίας ,
να κλείσης υβριστικά το Βατερλώ με την απόκρια ,
να συμπληρώσης τον Λεωνίδα με τον Ραμπελαί ,
να συγκεφαλαιώσης τη νίκη αυτή με μιάν λέξη ανέκφραστη ,
να χάσης στο πεδίον της μάχης και να κερδίσης την ιστορία , ύστερα από τέτοια σφαγή νάχης μαζί σου τους καγχαστάς , αυτό είναι κάτι τεράστιο.
Είναι βρισιά στον κεραυνό. Αυτό φτάνει το Αισχύλειον μεγαλείον.Η λέξις του Καμπρών δίνει την εντύπωση εκρήξεως . Έκρηξις στήθους γεμάτου από περιφρόνησι . Η αγωνία ξεχειλίζει και ξεσπάει με πάταγο.
Ποιός ενίκησε ;
Ο Βέλλιγκτον ; Όχι . Χωρίς τον Μπλύχερ θα ήταν χαμένος .
Ο Μπλύχερ ; Όχι . Αν ο Βέλλιγκτον δεν άρχιζε , αυτός δεν θα τελείωνε .
Αυτός ο Καμπρών .
Αυτός ο διαβάτης της ύστατης στιγμής ,
αυτός ο άγνωστος στρατιώτης ,
αυτός ο απείρως μικρός της μάχης ,
αισθάνεται πως εδώ υπάρχει ένα ψέμμα , ένα ψέμμα μέσα σ΄αυτή την καταστροφή . Αυτό διπλασιάζει το σπαραγμό του , και τη στιγμή που η λύσσα του δεν είχε πιά όρια , του προσφέρουν αυτό το χλευασμό , τη ζωή ! Πως να μην ανασκιρτήσει !
Βλέπει μπροστά του όλους τους βασιλείς της Ευρώπης , τους ευχαριστημένους στρατηγούς της , Δίες ερίγδουποι . Έχουν εκατό χιλιάδες στρατιώτες νικητές , και πίσω από τις εκατό χιλιάδες , ένα εκατομμύριο , τα κανόνια τους χαίνουν έτοιμα να ρίξουν και οι θρυαλλίδες των είναι αναμμένες . Κρατούνε στη φτέρνα τους την αυτοκρατορική φρουρά και τη μεγάλη στρατιά , εσύντριψαν τον Ναπολέοντα , και δεν μένει παρά ο Καμπρών. Άλλος δεν έμεινε να διαμαρτυρηθή παρά αυτό το σκουλήκι της γής . Λοιπόν θα διαμαρτυρηθή . Ζητάει τότε μιά λέξη , όπως ζητούν ένα ξίφος. Στα χείλη του ανεβαίνει αφρός , κι ο αφρός αυτός είναι η λέξις. Μπρός σ΄αυτή τη θαυμαστή και μέτρια νίκη , μπρός σ΄αυτή τη νίκη χωρίς νικητές , απελπισμένος αυτός εξανίσταται. Τον κατασυντρίβει το τεράστιο αποτέλεσμα της , αλλ΄ αισθάνεται τη μηδαμινότητά της . Κάνει κάτι πιο πολύ από το να φτύση απάνω της . Υπό την πίεση του αριθμού , της δυνάμεως , της ύλης , βρίσκει μέσα στην ψυχή του μιαν έκφραση : το αφόδευμα .
Το πνεύμα των μεγάλων ημερών επεφοίτησε στον άγνωστο αυτόν άνθρωπο τη μοιραία εκείνη στιγμή . Ο Καμπρών βρίσκει τη λέξη του Βατερλώ , όπως ο Ρουγκέ Ντελλίλ βρίσκει τη Μασσαλιώτιδα μ΄ επιφοίτηση του θείου πνεύματος . Μιά πνοή ορμητικώτερη από τη θεία καταιγίδα περνάει μέσα απ΄ αυτούς τους ανθρώπους και κορυβαντιούν . Και να ο ένας τραγουδάει το υπέρτατο τραγούδι και να ο άλλος βγάζει τη τρομερή κραυγή .Το λόγο αυτόν της τιτάνιας καταφρόνιας , ο Καμπρών δεν τον έριξε μόνον εναντίον της Ευρώπης εξ ονόματος της αυτοκρατορίας . Αυτό θα ήταν λίγο. Τον ρίχνει κατά πρόσωπον του παρελθόντος εξ ονόματος της επαναστάσεως . Ακούει κανείς κι αναγνωρίζει στον Καμπρών την παλιά ψυχή των γιγάντων . Θαρρείς πως μιλάει ο Δαντών , η βρυχάται ο Κλέμπερ .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου