Translate

Τρίτη 4 Μαρτίου 2014

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΣ - ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Η Εταίρα Φρύνη ενώπιον του δικαστηρίου αποκαλύπτεται ...

Ο Σόλων διαίρεσε όλες τις '' επί χρήμασι '' εκδιδόμενες γυναίκες σε τρεις κατηγορίες .

  • Χαμαιτύπες 
  • Αυλητρίδες 
  • Εταίρες  
Η χαμαιτύπη ή παιδίσκη ή κορίσκη ήσαν άπαντες εταίρες κοινές από τις οποίες ήταν γεμάτοι οι δρόμοι και τα οικήματα , τα καλούμενα και '' εργαστήρια '' . Ήσαν βέβαια και θύματα διαφόρων εκμεταλλευτών των καλουμένων ''μαστρωπών'' . 
Οι αυλητρίδες , οι οποίες είχαν ως κύριο επάγγελμα να παίζουν μουσικά όργανα , να τραγουδούν και να χορεύουν , στα συμπόσια όμως δεν απέρριπταν και τις ερωτικές προτάσεις των συνδαιτημόνων . 
Οι εταίρες ήταν οι πλέον ανεξάρτητες οικονομικώς . Είχαν ιδιόκτητες κατοικίες και πολλά πλούτη . 
Όμως και οι τρεις κατηγορίες γυναικών είχαν μια κοινή κατεύθυνση . ΤΟ ΧΡΗΜΑ ...
Άσχετα αν πολλές εξ αυτών των γυναικών ήταν πιστές και αφωσιωμένες σε έναν άνδρα . Είτε επειδή τον αγαπούσε είτε με  κανονικό συμβόλαιο ...πάντοτε όμως ο κοινός παρονομαστής ήταν το χρήμα . 
Οι γυναίκες του συμβολαίου , δηλαδή εξ ανάγκης συμβιώνοντας με έναν άνδρα , πολλές φορές είχαν και εραστή κανονικό . Δηλαδή απατούσαν και το συμβόλαιο ...
Ο σοφός Σόλων εκτός τους νόμους που νομοθέτησε για την τύχη των γυναικών αυτών , πρώτος αυτός ίδρυσε στην Αθήνα το ιερόν της Πανδήμου Αφροδίτης και άλλα οικήματα , εντός των οποίων εισήγαγε αγορασθέντες γυναίκες με σκοπόν την '' δια την  των νέων ακμήν '' . Νομοθέτησε δε ότι τα νόθα παιδιά που εγγενιούντο από τις Εταίρες δεν είχαν την υποχρέωση να τρέφουν τους πατέρες τους όπως είχαν βέβαια την υποχρέωση τα νόμιμα παιδιά . 
Άλλος νόμος του Σόλωνα έλεγε ότι δεν υπήρχε τιμωρία για την αρπαγή ή απαγωγή των εταίρων ακόμη και δια της βίας . Υπήρχε δηλαδή απαλλαγή τιμωρίας για τους άνδρες αυτούς. Υπήρχε όμως τιμωρία και ποινή μεγάλη για την αρπαγή ή απαγωγή της νόμιμης γυναίκας , από άλλον άνδρα .
Υπήρχε επίσης ένας νόμος του Σόλωνος ότι οι Εταίρες δεν μπορούσαν να φορούν ότι ένδυμα ήθελαν και όποιο χρώμα ήθελαν . Όπως δεν επετρέπετο να λαμβάνουν το όνομα της '' Πεντετηρίδος ''.
Αντιθέτως στις Εταίρες επετρέπετο να φορούν κοσμήματα εν αντιθέσει προς τις κανονικές γυναίκες που απαγορεύοντο να φορούν κοσμήματα . Και ο λόγος ήταν για να ξεχωρίζουν  οι Εταίρες ...
Η Κόρινθος ήταν διάσημη για το πλούτο και την πολυτέλεια των Εταίρων . Το ιερό της Αφροδίτης (Στράβων) είχε περί τις χίλιες Ιερόδουλες που συντηρούνται από τους θησαυρούς του ιερού . 
Στο ναό αυτό κατ΄ έτος ετελούντο τα '' Αφροδίσια '' . Οι Κορίνθιαι Εταίραι είχαν φήμη μεγάλη για την κόστος συντήρησης αυτών . Εκ της φήμης δε αυτής και το ''ου παντός ανδρός εσθ' εις Κόρινθον ο πλούς '' . Διότι σχεδόν όλοι οι ναυτικοί , οι έμποροι , και άλλοι πλούσιοι άφηναν εκεί και τα πλοία των και τα εμπορεύματα για χάρη των Κορινθίων Εταίρων . 
Οι θεσμός των Εταίρων άνθισε κυρίως στην Αθήνα και στην Κόρινθο . Στην Σπάρτη δεν άνθισε ούτε κατά διάνοιαν ο θεσμός των Εταίρων . Όποια γυναίκα διέβαινε τον Ευρώτα ποταμό , απέθετε τους καθρέπτες και τα κοσμήματα και ελάμβανε ανά χείρας δόρυ και ασπίδα (Πλούταρχος) .
Οι αυλητρίδες ήταν απαραίτητες σε κάθε συμπόσιο . Με τον αυλό  , το τραγούδι και τους χορούς σκορπούσαν χαρά στην ομήγυρη. Ο αυλός ήταν το χαρακτηριστικό όργανο των αυλητρίδων . Ο πομενικός αυλός επιστεύετο ότι ήταν η ίδια η νύμφη Σύριγξ. Ο μύθος λέγει ότι ο Θεός Πάνας καταδίωξε την νύμφη ζητώντας να απολαύσει τα θέλγητρά της βιαίως. Η νύμφη αρνούμενη αλλά και καταδιωκόμη συγχρόνως πέφτει στον ποταμό Λάδωνα . Στο μέρος που έπεσε φύτρωσαν κάλαμοι . 
Από αυτούς τους καλάμους έκοψε ο Πάνας και κατασκέυασε το όργανο (αυλό) και έδωσε το όνομα της χαμένου παρθένου . Ο ρόλος των αυλητρίδων ήταν σημαντικός όπως αναφέρει ακόμη και ο επιστήμων Αριστοτέλης γιατί έκανε τους ανθρώπους να μην πονούν και να χαίρωνται . 
Η Φρυγία και η Ιωνία ήταν διάσημες για την παραγωγή γυναικών αυλητρίδων , που έστελναν σε όλη την Ελληνική επικράτεια . Όμως ξεχώριζαν οι αυλητρίδες από την Θήβα. Οι γυναίκες από την Θήβα γνώριζαν όλους τους μουσικούς τρόπους που κατά τον ιδρυτή των Τέρπανδρον εκαλούντο '' αρμονίαι'' . Και ήταν κατ' αρχήν η ''Δωρική'' σεμνή και εμπνέουσα θάρρος και ανδρεία στις ψυχές . 
Η  '' Λύδιος '' , ιλαρά , οξεία και κατάλληλος προς θρήνον. Η '' Φρύγιος '' , έκφυλος που προήρχετο από  την εν Ασία , οργιαστικής λατρείας της Αφροδίτης . Μεταξύ δε της ''Φρυγίου '' και της ''Δωρικής '' αρμονίας ήταν η '' Ιωνική ''  αβρά ,μαλακή και θρηνητική . Μεταξύ δε πάλιν της ''Φρυγίου''και της ''Λυδίου'' ήταν η ''Αιολική'' , αβρά ,οξεία,και ζωηρά. 
Οι αυλητρίδες από την Θήβα δεν έπαιζαν μόνον τον αυλό αλλά τραγουδούσαν άριστα εμιμούντο άριστα αλλά ήταν και όμορφες . Πάντοτε εύθυμες και χόρευαν αρμονικώτατα αναδεικνύοντας σε όλο το εύρος το ψυχικό κάλλος . Τα σώματα των αυλητρίδων αυτών από μαρτυρίες λάμβαναν τις πλέον μαγευτικές στάσεις . Τα σώματα αυτών ευμελή και εύπλαστα κινούμενα άλλοτε βραδέως και άλλοτε ταχύτερον υπενθυμίζοντας με την ευκαμψίαν των τον περιστρεφόμενον όφιν . Η θέα των Θηβαίων αυλητρίδων προκαλούσε θαυμασμόν και τα ρίγη (Συμωνίδης) και ήταν παράστασις ''ποίηση άνευ λόγων '' . Οι Αυλητρίδες δεν ήταν υποχρεωτικά  εκδιδόμενες επί χρήμασι γυναίκες , όπως οι άλλες κατηγορίες γυναικών . Η Φιλουμένη έγραψε κάποτε προς τον Κρίτωνα ...
'' Τι γράφεις τόσα πολλά και στεναχωρείς τον εαυτό σου ; Ανάγκη πεντήκοντα χρυσών νομισμάτων και καμμία ανάγκη γραμμάτων . Εάν αγαπάς , δος τα ... εάν όμως είσαι φιλάργυρος κράτα τα και μην με ενοχλείς ξανά ... Γειά σου '' 
Οι αυλητρίδες δεν ήταν όλες σκληρόκαρδες . Αν ήταν βέβαια και ερωτευμένες , παρέμειναν πιστές και αφωσιωμένες στο εραστή των . Δεν είχαν βέβαια την φήμη των Εταίρων . Λόγω όμως της ψυχικής των ευγένειας και των φυσικών προτερημάτων των ,είχαν μεγάλες επιτυχίες και απέκτησαν πλούτη . Έχει δε διασωθεί και μία επιστολή που αναφέρει ότι οι αυλητρίδες διασκέδαζαν και μεταξύ τους , χωρίς άνδρες . Έκαναν και καλλιστεία μεταξύ τους και αναδείκνυαν την ωραιοτέρα αυλητρίδα ... Πολλές αυλητρίδες στην πορεία έγιναν εταίρες αλλά και το αντίθετο πολλές εταίρες έγιναν αυλητρίδες . Οι διάσημες εταίρες δεν έτρεχαν προς αναζήτηση φίλων ανδρών . Οι πλούσιοι άνδρες προσέτρεχαν  κομίζοντας πλούτη και χρυσίον στα πόδια των εταίρων.
Οι χαμαιτύπες ζούσαν σε σπίτια της οδού Πειραιώς αλλά κυρίως στον Πειραιά που τα πλοία μετέφεραν κόσμο από όλο τον κόσμο. Πλήρωναν δε και φόρο στο κράτος , τον λεγόμενο ''πορνικό''.  Κυκλοφορούσαν ελεύθερες στον δρόμο  κυρίως την νύκτα κάτι που απαγορεύετο στις κανονικές γυναίκες ντυμένες κυρίως με διαφανή πολύχρωμα υφάσματα από την Κω και την Αμοργό.
Οι Εταίρες , πλην βέβαια των διασήμων που ζούσαν σε επαύλεις , σύχναζαν στο διάσημο προάστειο , τον Κεραμεικό. Που την εποχή εκείνη ήταν καταπληκτικό κατά τις περιγραφές με στοές ,αγάλματα, ναούς, αλσύλια . Οι διαπραγματεύσεις με τους πελάτες άνδρες ήταν άκρως διακριτικές . Δεν γινόταν παζάρια για το τίμημα . Οι Εταίρες σχημάτιζαν με τα δάκτυλα ,δείκτη και αντίχειρα έναν κύκλο και ο πελάτης ,εάν εδέχετο , σήκωνε το μεγάλο δάκτυλο. Άλλος τρόπος ,πάντοτε διακριτικός ήταν η γραφή του ονόματος στους τοίχους του Κεραμεικού . Αυτό σήμαινε ότι ήταν ελεύθερες . Οι άνδρες που επιθυμούσαν την συνεύρεση με την συγκεκριμένη γυναίκα ,έγραφε το δικό του όνομα από κάτω από το δικό της και συνήθως έγραφε και το τίμημα που προσέφερε. Με αυτό το τρόπο αποφεύγετο οι ενοχλητικές διαπραγματεύσεις. Η δούλη της Εταίρας αφού ενημέρωνε κατόπιν την Εταίρα αυτή αποφάσιζε δια τα περαιτέρω. Η δούλη οδηγούσε τον άνδρα στην οικία της Εταίρας . Αν η Εταίρα αρνείτο την προσφορά , η δούλη διέγραφε το όνομα από τον τοίχο. Η γραφή στον τοίχο είχε και κάποιες παραλαγγές . Μπορεί να έγραφε πρώτος ο πελάτης το όνομά του και να έγραφε και το όνομα της Εταίρας που επιθυμούσε . Η δούλη ενημέρωνε την Εταίρα και αυτή αποφάσιζε πάλι. Θετικά ή αρνητικά ,οπότε η δούλη διέγραφε το ονομά της από τον τοίχο.
Οι Εταίρες πλήρωναν και αυτές φόρο στο κράτος το λεγόμενο ''μετοίκιο''. Όλες οι Εταίρες ήταν ιέρειες της Αφροδίτης και έκαναν προσφορές στους ναούς της Αφροδίτης , από τα κέρδη της εργασίας της . Όλα αυτά γινότανε χωρίς παρεξήγηση , και ήταν κοινότυπα στην κοινωνία. Στις εορτές προς τιμήν της Αφροδίτης τίμιες γυναίκες και Εταίρες εκάθηντο σε κοινά τραπέζια.
Από τις σημαντικότερες Εταίρες ήταν η Ασπασία και η Φρύνη .
Η Ασπασία κατήγετο από την Μίλητο . Ο οίκος της ήταν ανοικτός σε όλους τους μεγάλους άνδρες της εποχής ,περιλαμβανομένων του Σωκράτη και του Περικλή . Η Ασπασία έφθασε στην χρυσή εποχή των Αθηνών ως απλή εταίρα από την Μίλητο και κατόπιν από τα Μέγαρα . Όμως κατόρθωσε να επιπλεύσει όλων των Εταίρων  και να γίνει μόνιμη σύντροφος του Περικλή , αφού είχε προηγουμένως χωρίσει από την σύζυγόν του. Πολλοί σήμερα υποστηρίζουν ότι η Ασπασία  ανέδειξε τον Περικλή . Από αναφορές που έχουμε για την Ασπασία την αναφέρουν ως οικονόμο , σοφή , ενεργητική , τακτική .Διδάσκει τα συζυγικά καθήκοντα στην σύζυγο του Ξενοφώντος ,πως να τακτοποιεί τα της οικίας στην σύζυγο του Ισχομάχου. Είχε τον καλό λόγο για όλες τις γυναίκες που την επισκέπτοντο και εθεωρείτο ως πρότυπο νοικοκυράς. Είχε λοιπόν τον συνδυασμό που σκοτώνει κάθε άνδρα ...κάτι που φαίνεται να το έχουν ακόμη οι γυναίκες από την Ιωνία . (Μάγισσες της Σμύρνης) .
Η Φρύνη κατήγετο από τις Θεσπιαίς Βοιωτίας , που κατά την παράδοση ήταν πόλις του Έρωτα και των Μουσών . Σε νεαρά ηλικία κατέφθασε στην Αθήνα . Στην Αθήνα δεν άργησε να γίνει διάσημη ,όχι μόνον για το υπέροχο σωματικό της κάλλος αλλά και για την διαύγεια του πνεύματός της .
Ήταν άκρως φιλοχρήματος και άπληστη. Είχε πολλούς εραστές , κανένας όμως δεν ήταν πτωχός .
Γνωστή η σχέση της με τον αγαλματοποιό Πραξιτέλη . Ο Πραξιτέλης αγάπησε σφοδρά την Φρύνη και λέγετε ότι σε όλα τα αγάλματά του που δημιούργησε είχε σαν πρότυπο το σώμα της Φρύνης.

συνεχίζεται ...             

Δεν υπάρχουν σχόλια: