Πως ο Αλέξανδρος χειραγωγούσε τους λαούς που υπέτασσε ;
Η απάντηση είναι απλή . Οικονομικά και θρησκευτικά .
Ο Οικονομικός Πόλεμος
Οι οικονομικές κινήσεις του Αλέξανδρου αντιγράφουν , τα έκτακτα μέτρα του Σόλωνος για την ανόρθωση της οικονομίας της Αττικής το 594 πΧ . Το πρώτο μέτρο του Σόλωνος είναι η περίφημη σεισάχθεια , δηλαδή η απαλλαγή των πολιτών από τα χρέη τους . Η σεισάχθεια ακολουθείται από την αυξητική αναθεώρηση των μέτρων και σταθμών με την υιοθέτηση του Ευβοϊκού μετρικού συστήματος , αντί του έως τότε ισχύοντος Αιγινητικού . Αυτό συνεπάγεται πως τα νέα μέτρα και σταθμά σχετίζονται με την αναλογία 5:3 με τα παλιά , δηλαδή είναι αυξημένα κατά 66,2% ,γεγονός που υποδηλώνει ότι με τα ίδια χρήματα αγοράζονται δραστικά μεγαλύτερες ποσότητες .
Η νομισματική αναθεώρηση που έπεται , αποσκοπεί στην αντικατάσταση της Αιγινιτικής μνας των 70 δραχμών με την ανάλογη Ευβοϊκή των 100 . Ο έμπορος και πολιτικός Σόλων αντιλαμβάνεται πως η αναθεώρηση μέσω υποτίμησης είναι απαραίτητη για το εμπόριο της Αττικής , καθώς ήδη η Λακωνική αποικία της Κυρρήνης ακολουθεί το Ευβοϊκό μετρικό σύστημα στην κοπή νομισμάτων επηρεάζοντας την Αίγυπτο ,ακολουθούμενη από την Κόρινθο , την Σικελία , την Νότιο Ιταλία και την Ετρουρία , δηλαδή όλες τις τότε μεγάλες αγορές της Μεσογείου .
Κατά τρόπο ανάλογο και ο Αλέξανδρος ακολουθεί την ίδια γραμμή στοχεύοντας στην πάταξη της τοκογλυφίας , αλλά κυρίως στον απόλυτο οικονομικό έλεγχο των αγορών της Μεσογείου .
Πρώτη κίνηση , είναι η αναγωγή όλων των νομισματικών συστημάτων στο Αττικό σύστημα του Αργύρου . Άμεση συνέπεια της κίνησης αυτής είναι η κατάργηση του χρυσού ως ρήτρας συναλλαγών ( που διατηρεί πλέον μόνο εμπορευματική αξία ) , η οποία οδηγεί στην ταχύτητα υποτίμησή του κατά 20%
Η δεύτερη κίνηση αφορά στην απλοποίηση των συναλλαγών με την εισαγωγή του δεκαδικού συστήματος των υποδιαιρέσεων κατά το Περσικό πρότυπο , ώστε να αποδεχθούν οι κάτοικοι όλων των ελεγχομένων περιοχών την κυκλοφορία της Αττικής Αργυρής δραχμής χωρίς προβλήματα μετατροπών και αντιδράσεις . Με την νομισματική μετατροπή ο χρυσός στατήρας που μέχρι τώρα υπακούει στην σχέση :
1 χρυσός στατήρας = 24 αργυρές δραχμές ,
ακολουθεί πλέον την σχέση του χρυσού δαρεικού , όπου :
1 χρυσός δαρεικός = 20 σίκλοι
( που αντικαθίστανται πλέον με δραχμές ) .
Συνέπεια αυτής της αλλαγής είναι ότι το νέο χρυσό εικοσάδραχμο θα αντικαταστήσει τα προγενέστερα χρυσά νομίσματα και παρά το σχετικά μειωμένο του βάρος (από 173 κόκκους των Περσών μειώνεται στους 133) να αναδειχθεί ταχύτατα στο ισχυρότερο νόμισμα της εποχής του .
Ο σκοπός βέβαια είναι προφανής , καθώς αυξάνει ακόμη περισσότερο τον αριθμό των χρυσών νομισμάτων σε κυκλοφορία , χωρίς μεταβολή της ονομαστικής τους αξίας , διευκολύνοντας τις αγορές και κυρίως την κατανάλωση , με τρόπο που παραπέμπει στην αυξητική μεταβολή των μέτρων και σταθμών επί Σόλωνος .
Το εντυπωσιακότερο όμως στοιχείο είναι η κατακόρυφη αύξηση της κυκλοφορίας του χρήματος , μέσω της ρευστοποίησης του μεγαλύτερου μέρους των περσικών αποθεμάτων , καθώς μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου , το κεντρικό ταμείο διαθέτει μόνο 50000 τάλαντα , στοιχείο που προδίδει ότι κατά την διάρκεια μιας εξαετίας 330 πΧ - 324 πΧ ο Αλέξανδρος θέτει σε κυκλοφορία 200 000 τάλαντα ποσό που ισοδυναμεί με 60 φορές τά ετήσια έσοδα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας επί Περικλέους . Το μεγαλύτερο μέρος του τεράστιου αυτού ποσού διοχετεύεται προς το εκστρατευτικό σώμα στην Ασία , το οποίο βομβαρδίζεται συνεχώς με παχυλές αμοιβές , ώστε να αποτρέπονται , για καθαρά πρακτικούς λόγους , οι ανεξέλεγκτες λεηλασίες εκ μέρους των στρατιωτών . (που απαγορεύονται άλλωστε και με ειδικές αποφάσεις ) .
Η ευφυέστατη αυτή προτροπή προς τις δαπανές , αντί των λεηλασιών (που αποτελούν πάγιο επακόλουθο των στρατιωτικών επιχειρήσεων εκείνης της εποχής) , αντικατοπτρίζεται ανάγλυφα στο γεγονός ότι κατά την λήξη εκστρατείας η αξία των γραμματίων που οφείλονται στον στρατό ανέρχεται σε 20 000 τάλαντα , τα οποία το κεντρικό ταμείο αποδέχεται προς εξόφληση χωρίς τις υπογραφές των οφειλετών , καθώς οι στρατιώτες διαγράφουν τις υπογραφές τους , φοβούμενοι τις ενδεχόμενες κατηγορίες για ασυδοσία και κραιπάλη .
Η φαινομενικά αλόγιστη , αλλά πολιτικά ιδιοφυής ,τακτική σπατάλης συντελεί στην παράλυση της λαϊκής αντίστασης στις περισσότερες επαρχίες της Περσικής επικράτειας.Ο λαός βλέπει με συμπάθεια τους κατακτητές αυτούς που δεν τον λεηλατούν , ενώ πλήθη εμπόρων και επαγγελματιών σπεύδουν να αξιοποιήσουν με το αζημίωτο τις προκλητικά αγαθές και αφελείς προθέσεις του εκστρατευτικού σώματος . Η πολιτική αυτή αντικατοπτρίζεται σε ένα παράδοξο στην περιοχή της κοιλάδας του ποταμού Κωφήνος (Kabul) στο Αφγανιστάν , όπου καταγράφονται εξωφρενικές τιμές , για πολλά είδη . Για παράδειγμα το σησαμέλαιο που χρησιμοποιούν αντί του ελαιολάδου στοιχίζει 240 δηνάρια ανά αμφορέα , το μέλι στοιχίζει 390 δηνάρια ανά αμφορέα και ο οίνος 300 δηνάρια ανά αμφορέα . Το δηνάριο ισοδυναμεί (Πολύβιος ) με τα 5/6 της δραχμής , οπότε οι αντίστοιχες ως άνω τιμές αντιστοιχούν σε 200 , 325 και 250 δραχμές , αντίστοιχα . Με δεδομένο ότι το ημερομίσθιο ενός επαγγελματία φθάνει εκείνη την εποχή μία δραχμή , οι τιμές αυτές είναι εντελώς παράλογες , και αστρονομικές . Ο Αλέξανδρος και ο Ηφαιστίων που ηγείται της Επιμελητείας , τις αποδέχονται χωρίς διαμαρτυρίες , επιβάλλοντας αυτή την πρακτική , για λόγους πολιτικούς ,όπως ήδη αναφέραμε . Με αυτό όμως τον τρόπο πλήθη εμπόρων και επαγγελματιών σπεύδουν να αξιοποιήσουν με το αζημίωτο την υποτιθέμενη αφελέστατη άγνοια , των κατακτητών . Το ίδιο επαναλαμβάνουν και αργότερα στην Ινδία σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα , με τρομερή επιτυχία .
Ένα ακόμη δαπανηρό μέτρο για τον Αλέξανδρο συνίσταται στην συγκέντρωση πολλών απελευθερωμένων κατά την διάρκεια των συγκρούσεων δούλων , πολλοί από τους οποίους εξαγοράζονται από τους προηγουμένους κατόχους τους ,και προορίζονται να σχηματίσουν τον πυρήνα των νέων αστικών και περιαστικών πληθυσμών σε διάφορες περιοχές αποτελώντας λόγω της απελευθέρωσης τους και της παραχώρησης ιδιοκτησιών , κατοίκους εμπιστοσύνης . Η πρακτική αυτή ακολουθείται αργότερα σε μεγάλη κλίμακα σε Βακτρία και Σογδιανή (σημερινό Αφγανιστάν) μετασχηματίζοντας τον κοινωνικό ιστό της , μέσω της δημιουργίας μιας νέας τάξης αστών και ιδιοκτητών που οφείλει την ανάδειξή της στον Αλέξανδρο . ===> ΒΡΑΓΧΙΔΕΣ ΙΕΡΕΙΣ
Η πολιτική αυτή,σύμφωνα με τον Κούρτιο , που απηχεί απόψεις και σχόλια μεταγενεστέρων περιηγητών και γεωγράφων αποτελεί το βασικό αίτιο για την ισχυρότατη διατήρηση της μνήμης του και της μεγαλοψυχίας του στις περιοχές αυτές , σχόλιο αναμφίβολα προφητικό , καθώς η μνήμη του συντηρείται ακόμη , επί δύο χιλιετίες. Στις αναφορές του για τις διετείς συγκρούσεις σε Βακτρία και Σογδιανή , ο Αρριανός σημειώνει την άφιξη τριών σωμάτων ενισχύσεων 328 πΧ . Το σώμα αποτελείται κυρίως από Θράκες μισθοφόρους , μεταφέρει και σημαντικά χρηματικά ποσά από το ταμείο των Εκβατάνων , τα οποία μετακινούνται με χρηματαποστολή στην Εκατόμπυλο , καθώς η φαινομενικά αλόγιστη πολιτική δαπανών του Αλεξάνδρου εξαντλεί τα χρηματικά αποθέματα μέσα σε ένα δεκάμηνο από την έναρξη των επιχειρήσεων στην περιοχή , τον Απρίλιο του 329 πΧ .
Ανάλογη κατάσταση εξελίσσεται μία διετία σχεδόν αργότερα στην Πενταποταμία , όπου βομβαρδίζονται με παχυλές αμοιβές τοπικοί ηγεμόνες , με αποκορύφωμα τον ηγεμόνα των Ταξίλων που χρηματοδοτείται με το υπέρογκο ποσό των 1000 ταλάντων . Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων συγκεντρώνεται από τα προσωπικά λάφυρα των στενών φίλων του Αλεξάνδρου , λόγω προσωρινής ταμειακής στενότητας . Δεν άργησε βέβαια να ξεσπάσει σοβαρό επεισόδιο με πρωταγωνιστή το Μελέαγρο , ανάλογης βαρύτητας με το προγενέστερο τραγικό του Κλείτου . Ο εξαγριωμένος για τις ενέργειες αυτές , Μελέαγρος , κατηγορεί με δριμύτητα τον Αλέξανδρο για την φαινομενικά ανόητη πολιτική των υπαναχωρήσεων προς τους κατακτημένους πληθυσμούς και τον λοιδορεί για την τρομερή του επιτυχία να φθάσει στο άλλο άκρο της Γης , μόνο και μόνο για να ανακαλύψει έναν άνθρωπο αξίας 1000 ταλάντων . ( Ο Όμφις , ο ηγεμόνας των Ταξίλων . ) Οι φίλοι του Αλέξανδρου απορούν με την παθητική στάση του Αλέξανδρου που δεν απαντά στις κατηγορίες του Μελέαγρου . Δέχεται περίλυπος τα δηκτικά σχόλια , ώσπου αναγκάζει τον Μελέαγρο να διακόψει τον προσβλητικό του μονόλογο ... Αργότερα εξομολογείται ο Αλέξανδρος ότι έχει μετανιώσει για την λογομαχία του με τον Κλείτο που κατέληξε στον φόνο του επιστήθιου φίλου του . Για τον λόγο αυτό , αποφάσισε να μην αντιδρά πλέον στις κατηγορίες .
Προσθέτει δε πως οι ζηλόφθονοι τον μόνον που έχουν την δύναμη και την εξουσία να βασανίζουν και να ταλαιπωρούν είναι τον ίδιο τους τον εαυτό .
Ο Θρησκευτικός Πόλεμος
Μετά τις τρομερές σφαγές ολόκληρων πληθυσμών στην Βακτρία ,την Σογδιανή και την Ινδία , ο Αλέξανδρος δημιουργεί ουσιαστικά εκ του μηδενός νέες συγκροτημένες θεολογικές αντιλήψεις ,ικανές να σαγηνεύσουν χιλιάδες οπαδούς , αλλά και να ελέγχονται απόλυτα από την πολιτική εξουσία . ΒΡΑΓΧΙΔΕΣ ΙΕΡΕΙΣ . Με δεδομένη την φανατική έως ταλιμπανική αντίσταση των οπαδών αυτών των αντιλήψεων , οι πρώτες εμπειρίες αποκρυσταλλώνονται σταδιακά σε μία δέσμη αντιμέτρων που βασίζεται στο τρίπτυχο πειθώ , φόβος και βία .
Κατά την διάρκεια της σύντομης παραμονής του στην Αίγυπτο , ο Αλέξανδρος προωθεί το σχέδιο της ανάδειξης του Διός - Άμμωνος στην κυρίαρχη θεότητα της χώρας με τον σχηματισμό νέου ανασυγκροτημένου ιερατείου ,που εξυπηρετεί τις σύνθετες ιδιότητες του νέου θεού και κυρίως την ανθρωπόμορφη απεικόνισή του , στοιχείο εντελώς νέο στην Αίγυπτο . Επιβάλει επίσης την ανθρωπόμορφη αναπαράσταση του Βούδα στην Κεντρική Ασία . Η κίνηση αυτή , φέρνει εγγύτερα την Ελληνική κοινότητα με τους τοπικούς πληθυσμούς . Το κλειδί είναι η αποδοχή της θεότητας με ανθρώπινη μορφή , κάτι που προ - υπήρχε στον Ελληνικό χώρο . Εφ΄εξής είναι κοινός τόπος και στις κατακτημένες περιοχές .
Δυστυχώς όμως ο Άμμων , αν και αποτελεί την κυρίαρχη θεότητα στην Άνω Αίγυπτο , είναι υποβαθμισμένες στην Κάτω Αίγυπτο , λόγω της κυρίαρχης λατρείας της Οσίριδος , στοιχείο που αργότερα προβληματίζει ιδιαίτερα τον Πτολεμαίο Λάγου , καθώς οι μεγάλες συγκεντρώσεις Ελλήνων αλλά και το σημαντικότερο μέρος των οικονομικών δραστηριοτήτων με επίκεντρο την Αλεξάνδρεια , εξελίσσονται στην περιοχή αυτή . Περίπου μία δεκαπενταετία μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου ο Πτολεμαίος εγκαινιάζει μια νέα επιχείρηση θεουργίας , με την οποία αποπειράται να καλύψει και τους Έλληνες , αλλά κυρίως τους Αιγυπτίους υπηκόους του . Το βασικό πρόβλημα έγκειται στην παρουσίαση μιας νέας θεότητας χωρίς ξένη προέλευση , αλλά και ικανής να υπερκεράσει παράλληλα την λατρεία της Οσίριδος . Για τον λόγο αυτό , ο ιδιοφυής Πτολεμαίος καλεί στην Αλεξάνδρεια τον Τιμόθεο , Εξηγητή των Ευμολπιδών , με σκοπό να σχεδιάσει μία νέα λατρεία ,ακολουθώντας τα Αιγυπτιακά πρότυπα , αλλά και χωρίς να προσβάλει τα Ελληνικά έθιμα .
Οι Εξηγητές αποτελούν ερμηνευτές ιερών και οσίων , εξηγώντας τελετουργίες , εξαγνισμούς , οιωνούς και χρησμούς , αλλά και γενικά οτιδήποτε αποσαφηνίζει σκοτεινά σημεία του τυπικού της λατρείας , θεωρούμενοι ως οι κατ΄ εξοχήν ειδήμονες σε αυτά τα ζητήματα . Στο έργο του ο Τιμόθεος διαθέτει έναν πολύτιμο συνεργάτη , τον Αιγύπτιο λόγιο και ιερέα , Μανέθωνα , που είναι άριστος γνώστης των Αιγυπτιακών μυστικιστικών αντιλήψεων .
Από τις νεώτερες έρευνες είναι γνωστό πως ακκαδικός και βαβυλωνιακός θεός Ea (ο σουμεριακός Enki ) έχει και τον τίτλο Serapsi , δηλαδή ο άρχοντας της αβύσσου , και μάλλον ο Πτολεμαίος σκόπιμα τον εισάγει στον θρύλο του Αλεξάνδρου ως Σέραπι , για να τον συνδέσει με την ψυχή του θεοποιημένου ηγέτη και φίλου του . Ήδη ο Τιμόθεος εντοπίζει χάρη στον Μανέθωνα τα βασικά σημεία σχεδίασης στον αρχαιότατο αιγυπτιακό κύκλο των θρύλων για τον Οσίραπι με αρχή τους την αφετηρία της 18ης Δυναστείας του Νέου Βασιλείου , όπου ο Οσίραπις είναι ο ιερός Ταύρος της Μέμφιδος , αντιπροσωπεύοντας τον Όσιρι μετά τον θάνατό του . Ο Άπις αποκαλείται ζωή του Οσίριδος , άρχοντας των ουρανών , και θεωρείται η θεότητα που παρέχει την ζωή , την δύναμη και την υγεία.
Ο Σέραπις ενσωματώνει πολλά στοιχεία Ελληνικών θεοτήτων , όπως του Διός , του Ήλιου,του Διονύσου , του Πλούτωνος και του Ασκληπιού , τα οποία πολύ σύντομα επικρατούν των αντίστοιχων Αιγυπτιακών . Ο νέος Θεός εμφανίζεται ως ο ανώτατος άρχοντας -Ζευς , ο Ηλιακός ζωοδότης -Ήλιος , ο φορέας της γονιμότητας - Διόνυσος , ο κυρίαρχος του Άδη - Πλούτων , και ο προστάτης της υγείας - Ασκληπιός , αν και βασικά οι ιδιότητές του επικεντρώνεται στον κόσμο των νεκρών , την μεταθανάτια ζωή και την γονιμότητα . Παρουσιάζεται με σεβάσμια και ηγετική ανθρώπινη μορφή κατά το Ελληνικό πρότυπο , ανακηρύσσεται ισοδύναμος του λαοφιλέστατου Άπιδος , αλλά σύντομα τον επισκιάζει , καθώς επιπλέον προβάλλεται στους Αιγυπτίους ως ο νέος ενσαρκωμένος Όσιρις και όχι απλώς ως το πνεύμα του . Παράλληλα ο νέος θεός είναι και σύζυγος της Ίσιδος , από την οποία αποκτά τον Αρποκράτη ,το θείο βρέφος , που δεν άλλος από τον Αιγυπτιακό θεό Ώρο , τον άρχοντα της σιωπής .
Η ομάδα υπό τον Τιμόθεο φέρει μάλλον και την ευθύνη της συγκρότησης ενός νέου ιερατείου που ελέγχεται απόλυτα από τον Πτολεμαίο . Η έκταση της μυθοπλασίας που επιχειρείται στα πλαίσια της ανάδειξης του Σεράπιδος είναι τόσο ισχυρή , που προκαλεί συγχύσεις στους μεταγενέστερους καλύπτοντας απόλυτα τους αρχικούς εμπνευστές της θεουργίας και τις προθέσεις τους .
Ο Θρησκευτικός Πόλεμος
Μετά τις τρομερές σφαγές ολόκληρων πληθυσμών στην Βακτρία ,την Σογδιανή και την Ινδία , ο Αλέξανδρος δημιουργεί ουσιαστικά εκ του μηδενός νέες συγκροτημένες θεολογικές αντιλήψεις ,ικανές να σαγηνεύσουν χιλιάδες οπαδούς , αλλά και να ελέγχονται απόλυτα από την πολιτική εξουσία . ΒΡΑΓΧΙΔΕΣ ΙΕΡΕΙΣ . Με δεδομένη την φανατική έως ταλιμπανική αντίσταση των οπαδών αυτών των αντιλήψεων , οι πρώτες εμπειρίες αποκρυσταλλώνονται σταδιακά σε μία δέσμη αντιμέτρων που βασίζεται στο τρίπτυχο πειθώ , φόβος και βία .
Κατά την διάρκεια της σύντομης παραμονής του στην Αίγυπτο , ο Αλέξανδρος προωθεί το σχέδιο της ανάδειξης του Διός - Άμμωνος στην κυρίαρχη θεότητα της χώρας με τον σχηματισμό νέου ανασυγκροτημένου ιερατείου ,που εξυπηρετεί τις σύνθετες ιδιότητες του νέου θεού και κυρίως την ανθρωπόμορφη απεικόνισή του , στοιχείο εντελώς νέο στην Αίγυπτο . Επιβάλει επίσης την ανθρωπόμορφη αναπαράσταση του Βούδα στην Κεντρική Ασία . Η κίνηση αυτή , φέρνει εγγύτερα την Ελληνική κοινότητα με τους τοπικούς πληθυσμούς . Το κλειδί είναι η αποδοχή της θεότητας με ανθρώπινη μορφή , κάτι που προ - υπήρχε στον Ελληνικό χώρο . Εφ΄εξής είναι κοινός τόπος και στις κατακτημένες περιοχές .
Δυστυχώς όμως ο Άμμων , αν και αποτελεί την κυρίαρχη θεότητα στην Άνω Αίγυπτο , είναι υποβαθμισμένες στην Κάτω Αίγυπτο , λόγω της κυρίαρχης λατρείας της Οσίριδος , στοιχείο που αργότερα προβληματίζει ιδιαίτερα τον Πτολεμαίο Λάγου , καθώς οι μεγάλες συγκεντρώσεις Ελλήνων αλλά και το σημαντικότερο μέρος των οικονομικών δραστηριοτήτων με επίκεντρο την Αλεξάνδρεια , εξελίσσονται στην περιοχή αυτή . Περίπου μία δεκαπενταετία μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου ο Πτολεμαίος εγκαινιάζει μια νέα επιχείρηση θεουργίας , με την οποία αποπειράται να καλύψει και τους Έλληνες , αλλά κυρίως τους Αιγυπτίους υπηκόους του . Το βασικό πρόβλημα έγκειται στην παρουσίαση μιας νέας θεότητας χωρίς ξένη προέλευση , αλλά και ικανής να υπερκεράσει παράλληλα την λατρεία της Οσίριδος . Για τον λόγο αυτό , ο ιδιοφυής Πτολεμαίος καλεί στην Αλεξάνδρεια τον Τιμόθεο , Εξηγητή των Ευμολπιδών , με σκοπό να σχεδιάσει μία νέα λατρεία ,ακολουθώντας τα Αιγυπτιακά πρότυπα , αλλά και χωρίς να προσβάλει τα Ελληνικά έθιμα .
Οι Εξηγητές αποτελούν ερμηνευτές ιερών και οσίων , εξηγώντας τελετουργίες , εξαγνισμούς , οιωνούς και χρησμούς , αλλά και γενικά οτιδήποτε αποσαφηνίζει σκοτεινά σημεία του τυπικού της λατρείας , θεωρούμενοι ως οι κατ΄ εξοχήν ειδήμονες σε αυτά τα ζητήματα . Στο έργο του ο Τιμόθεος διαθέτει έναν πολύτιμο συνεργάτη , τον Αιγύπτιο λόγιο και ιερέα , Μανέθωνα , που είναι άριστος γνώστης των Αιγυπτιακών μυστικιστικών αντιλήψεων .
Από τις νεώτερες έρευνες είναι γνωστό πως ακκαδικός και βαβυλωνιακός θεός Ea (ο σουμεριακός Enki ) έχει και τον τίτλο Serapsi , δηλαδή ο άρχοντας της αβύσσου , και μάλλον ο Πτολεμαίος σκόπιμα τον εισάγει στον θρύλο του Αλεξάνδρου ως Σέραπι , για να τον συνδέσει με την ψυχή του θεοποιημένου ηγέτη και φίλου του . Ήδη ο Τιμόθεος εντοπίζει χάρη στον Μανέθωνα τα βασικά σημεία σχεδίασης στον αρχαιότατο αιγυπτιακό κύκλο των θρύλων για τον Οσίραπι με αρχή τους την αφετηρία της 18ης Δυναστείας του Νέου Βασιλείου , όπου ο Οσίραπις είναι ο ιερός Ταύρος της Μέμφιδος , αντιπροσωπεύοντας τον Όσιρι μετά τον θάνατό του . Ο Άπις αποκαλείται ζωή του Οσίριδος , άρχοντας των ουρανών , και θεωρείται η θεότητα που παρέχει την ζωή , την δύναμη και την υγεία.
Ο Σέραπις ενσωματώνει πολλά στοιχεία Ελληνικών θεοτήτων , όπως του Διός , του Ήλιου,του Διονύσου , του Πλούτωνος και του Ασκληπιού , τα οποία πολύ σύντομα επικρατούν των αντίστοιχων Αιγυπτιακών . Ο νέος Θεός εμφανίζεται ως ο ανώτατος άρχοντας -Ζευς , ο Ηλιακός ζωοδότης -Ήλιος , ο φορέας της γονιμότητας - Διόνυσος , ο κυρίαρχος του Άδη - Πλούτων , και ο προστάτης της υγείας - Ασκληπιός , αν και βασικά οι ιδιότητές του επικεντρώνεται στον κόσμο των νεκρών , την μεταθανάτια ζωή και την γονιμότητα . Παρουσιάζεται με σεβάσμια και ηγετική ανθρώπινη μορφή κατά το Ελληνικό πρότυπο , ανακηρύσσεται ισοδύναμος του λαοφιλέστατου Άπιδος , αλλά σύντομα τον επισκιάζει , καθώς επιπλέον προβάλλεται στους Αιγυπτίους ως ο νέος ενσαρκωμένος Όσιρις και όχι απλώς ως το πνεύμα του . Παράλληλα ο νέος θεός είναι και σύζυγος της Ίσιδος , από την οποία αποκτά τον Αρποκράτη ,το θείο βρέφος , που δεν άλλος από τον Αιγυπτιακό θεό Ώρο , τον άρχοντα της σιωπής .
Η ομάδα υπό τον Τιμόθεο φέρει μάλλον και την ευθύνη της συγκρότησης ενός νέου ιερατείου που ελέγχεται απόλυτα από τον Πτολεμαίο . Η έκταση της μυθοπλασίας που επιχειρείται στα πλαίσια της ανάδειξης του Σεράπιδος είναι τόσο ισχυρή , που προκαλεί συγχύσεις στους μεταγενέστερους καλύπτοντας απόλυτα τους αρχικούς εμπνευστές της θεουργίας και τις προθέσεις τους .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου