ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ , ΔΕΝ '' ΕΚΥΠΤΟΝ '' ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΟΤΑΝ ΠΡΟΣΗΥΧΟΝΤΟ

της Αννας  Τζιροπούλου  Ευσταθίου

παραπομπή ==>  ΗΝΙΟΧΟΣ - Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΙΤΙΟΣ

Οι Έλληνες , αν και λίαν ευσεβείς , δεν  ''έκυπτον '' ούτε καν όταν προσηύχοντο. Είναι γνωστό ότι επεκαλούντο τους επουράνιους θεούς δι΄απλής ανατάσεως των χειρών ,'' άρσεως '' εξ ου και ...

αρά = προσευχή

αράομαι = προσεύχομαι 

Ιλιάς Η' 177
Λαοί δε ηρήσαντο ( προσευχήθηκαν) ,θεοίσι δε χείρας ανέσχον

Βακχ. Διθυρ. 25
ανίσχοντες χείρας , αθανάτους εύχοντο

Ευρ.Ελένη 1095
αιτούμεθα ορθάς ωλένας προς ουρανόν

Τα Κείμενά μας είναι γεμάτα από παρόμοιες περιγραφές και εικόνες. Όταν εδέοντο προς τους θαλάσσιους θεούς , τότε άπλωναν τα χέρια προς την θάλασσα, ενώ  όταν απευθύνοντο προς τους θεούς του Κάτω Κόσμου εκτυπούσαν το έδαφος δια του ποδός -προκειμένου να εισακουσθούν - και όχι δια της παλάμης ,αποφεύγοντας έτσι την οσφυοκαμψία ,το κύπτειν,αφού όπως επεξηγεί ο Λουκιανός ... ο υποκύψας την ψυχήν ταπεινώνει ,τη του σώματος ομοιότητι (Νιγρίνος 21).

Ο Ν.Καζαντζάκης στο θεατρικό του δράμα '' Ιουλιανός '' θέτει στο στόμα του φιλοσόφου αυτοκράτορος τους στίχους : 

Είσ' Έλληνας ; Τι προσκυνάς ; Σηκώσου απάνω !
Εμείς και στους θεούς ορθοί μιλούμε . Λέγε

Μία μόνο δύναμις ,και αυτή τιμωρός,δύναται να κάμψη τα γόνατα κάποιου , σε περίπτωση συντελεσθείσης ύβρεως ή μεγάλης αμαρτίας : η Ερινύς η καμπεσίγουνος . 

Το ρήμα  '' γονατίζω '' όπως το εννοούμε σήμερα , δεν υπήρχε στο αρχαίο λεξιλόγιο.  . '' Γονατίζω '' εσήμαινε απλώς ,κτυπώ δια του γόνατος , κυρίως ως όρος του παγκρατίου αθλήματος. Με την σημερινή έννοια εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Παλ. Διαθήκη και στον εκκλησιαστικό συγγραφέα Ωριγένη , όπως ακριβώς το μεταγενέστερο '' γονυκλινώ '' , σε εκκλησιαστικό συγγραφέα. Ακόμη και το  '' προσκυνώ '' πριν καθορίση το συγκεκριμένο βαρβαρικό έθιμο , εσήμαινε προσέρχομαι (προς + κυνέω = φιλώ,ασπάζομαι) . Οι Έλληνες ελεύθεροι όντες , δεν έκλειναν ποτέ τα γόνατα ούτε τον αυχένα εις άγαλμα ,ούτε εις βωμόν ανθρώπου , διευκρινίζει ο Αθαν. Σταγειρίτης εις την Ωρυγίαν Γ'363 .

Θέογνις ο Μεγαρεύς : «ούποτε δουλείη κεφαλή ιθεία πέφυκεν, αλλ’ αιεί σκολιή καυχένα λοξόν έχει». Δηλαδή, «ποτέ η κεφαλή του δούλου δεν στέκει ευθεία, αλλά πάντοτε λοξή και με σκυφτόν αυχένα».

Υπάρχει όμως το ρήμα ''γουνάζομαι'' ή ''γουννούμαι'' το οποίον δεν σημαίνει '' γονατίζω '' αλλά ,εγγίζω το γόνυ (κυρίως θεού) ως σημείον παρακλήσεως , αφού πρώτα καθίσω δίπλα του για να συνδιαλεχθώ μαζί του . Η Θέτις , η μητέρα του Αχιλλέως , προκειμένου να παρακαλέση τον Δία υπέρ του υιού της , παρέζετο (καθέζετο δίπλα του ) , και  έλαβε γούνων . Δεν εγονάτισε .  Και όταν ζητά από τον Ήφαιστο καινούργια πανοπλία για τον Αχιλλέα ,χρησιμοποιεί την τυπική φράση '' τα σα γούνατα ικάνομαι '' (Σ 457) , ενώ είναι ήδη καθισμένη '' επί θρόνου αργυροήλου '' (Σ389) και ο Ήφαιστος ορθός. 

Οι δε μετά Όμηρον , την του γονυπετείν λέξιν εντεύθεν εφεύρον , συνθέντες εκ του γόνυ  και του πετείν (πετώ) . Εμείς δεν γονατίσαμε σκυφτοί τα πόδια να φιλήσουμε του δυνατού , σαν σκουλήκια . ( Κ.Παλαμάς )

''ουκ είθισται τους Έλλησι προσκυνέειν '' Προσύνησις ,τιμή βαρβαρική ( Αριστοτέλης Ρητορ. Α5)